Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá mối quan hệ giữa mèo và sữa, tìm hiểu những lợi ích dinh dưỡng và tác động của sữa đối với sức khỏe mèo. Bên cạnh đó, bạn sẽ được biết lý do tại sao mèo không nên uống nhiều sữa và thay vào đó bạn có thể cho mèo uống gì.
Mèo con có thể uống sữa không?
Không thể phủ nhận rằng, mèo chắc chắn có thể uống sữa. Bạn đã thấy những hình ảnh minh họa về những chú mèo con tụ tập xung quanh một đĩa sữa. Có thể bạn thậm chí đã thấy mèo của mình liếm láp nó.
Cho dù sữa đó từ bò, dê hay từ mẹ, mèo con và mèo trưởng thành đều có thể uống sữa. Cũng không thể phủ nhận rằng sữa là một phần tự nhiên trong chế độ ăn uống của mèo - khi nó đến từ Mẹ.
Uống được, nhưng tốt hay không lại là câu chuyện khác
Giống như tất cả các loài động vật có vú, mèo con dựa vào sữa mẹ như nguồn dinh dưỡng duy nhất của chúng. Sữa dành cho mèo có sự cân bằng hoàn hảo của các chất dinh dưỡng thiết yếu để giúp mèo con phát triển.
Và giống như tất cả động vật có vú khi còn nhỏ, mèo con sản xuất một loại enzyme gọi là lactase. Công việc chính của enzym này là tiêu hóa đường lactose, còn được gọi là đường sữa. Khi mèo con uống sữa mẹ, các enzym lactase đó sẽ hoạt động trên đường sữa, phá vỡ nó thành glucose và galactose, hai loại đường đơn dễ hấp thụ vào máu.
Nếu không có Enzyme lactase, đường lactose đó sẽ khó tiêu hóa.
Vấn đề là, sau khi mèo con cai sữa mẹ, chúng bắt đầu sản xuất ít lactase hơn. Hầu hết trở thành lactose-Intolerant.
Và đây là vấn đề của mèo và sữa. Nhìn chung, mèo là động vật không dung nạp lactose.
Theo trang web của Đại học Thú y Đại học Cornell, khi một con mèo không dung nạp lactose uống sữa, đường lactose không tiêu hóa được sẽ đi qua đường ruột và kéo theo nước. Vi khuẩn trong ruột già cũng lên men tạo ra các axit béo dễ bay hơi.
Tất cả các hoạt động đó có thể dẫn đến đau bụng và gây nôn. Những triệu chứng phổ biến nhất là chướng bụng và tiêu chảy, thường xảy ra trong vòng 8 đến 12 giờ, Susan G. Wynn - chuyên gia dinh dưỡng động vật ở Atlanta và đồng tác giả của Sổ tay Thuốc thú y tự nhiên (Manual of Natural Veterinary Medicine: Science and Tradition) cho biết.
Mèo có nên uống sữa không?
Nếu một con mèo trưởng thành cố gắng uống cùng một lượng sữa mà chúng đã uống như một con mèo con, chúng sẽ bị đau bụng. Đơn giản là chúng không có các enzym lactase cần thiết để làm cho sữa dễ tiêu hóa.
Một lượng nhỏ sữa sẽ không làm mèo bị ốm, nhưng nhiều hơn một muỗng canh có thể gây ra các triệu chứng:
- Đầy hơi
- Sưng tấy
- Gãi
- Chán ăn
- Tiêu chảy
- Nôn mửa
- Hôn mê
Có một vài ngoại lệ
Mèo có thể dễ dàng tiêu hóa sữa không chứa lactose và các sản phẩm khác dành cho người không dung nạp lactose. Chúng cũng có thể ăn các sản phẩm sữa ít lactose khác, bao gồm hầu hết các loại pho mát cứng, sữa chua và kem chua.
Tuy nhiên, những loại thực phẩm này vốn không dành cho mèo hoặc không cân bằng cho mèo. Bạn chỉ nên xem đó như những món ăn phụ không thường xuyên, chiếm ít hơn 10% tổng lượng calo mèo tiêu thụ trong ngày.
Mèo không nhận được nhiều giá trị dinh dưỡng từ sữa.
Mèo con đang bú dựa vào sữa mẹ để tồn tại, nhưng bất kỳ loại sữa nào khác không thể cung cấp dinh dưỡng toàn diện cho mèo. Nó không phải là một loại thực phẩm hoàn chỉnh về mặt dinh dưỡng hay thậm chí gần giống.
Có thể cho mèo con ăn gì thay sữa?
Trong nhiều trường hợp bất khả kháng, bạn phải chăm sóc mèo con lạc mẹ.
Đối với mèo con còn rất nhỏ, không có gì thay thế được sữa mẹ hoặc sữa công thức dành riêng cho mèo con.
Mèo con bắt đầu quá trình cai sữa vào khoảng 4 tuần tuổi và sẽ hoàn tất khi chúng được 8 đến 10 tuần tuổi. Nếu bạn đang cho mèo con bú bình, chúng nên tiếp tục bú sữa công thức dành riêng cho mèo con đến khi được khoảng 4 tuần tuổi, sau đó chuyển dần sang thức ăn đặc.
Những loại sữa công thức này là đồ uống không chứa lactose được sản xuất dành cho mèo. Một số được tăng cường Taurine để tăng axit amin.
Có phải tất cả các loại sữa đều chứa lactose?
Tất cả sữa từ động vật có vú đều chứa lactose ở trạng thái tự nhiên. Tuy nhiên, sữa của các loài động vật có vú khác nhau chứa lượng lactose khác nhau.
Ngoài ra, lactose được giảm hoặc loại bỏ khỏi một số loại sữa để giúp sữa dễ tiêu hóa hơn. Vậy sữa nào chứa nhiều đường lactose nhất và sữa nào chứa ít đường lactose nhất?
Sữa cừu
Sữa cừu có chứa nhiều đường lactose (và casein) so với các loại sữa khác. Nó chắc chắn không phù hợp với mèo.
Tuy nhiên, khi sữa cừu lên men thành pho mát hoặc sữa chua, đường lactose gần như bị loại bỏ. Sữa này cũng chứa hàm lượng cao axit linoleic và các axit béo có lợi khác.
Sữa bò
Sữa bò thông thường chứa lượng đường lactose cao thứ hai (khoảng 5%), vì vậy hầu hết mèo sẽ khó tiêu hóa.
Sữa dê
Sữa dê có ít hơn 20-30% lượng đường lactose so với sữa bò. Nó cũng giàu vitamin A hơn sữa bò. Như vậy, mèo có thể dễ tiêu hóa hơn.
Sữa thực vật
Sữa thực vật như đậu nành, yến mạch và hạnh nhân không chứa lactose, nhưng chúng không thích hợp cho mèo. Nhấn để biết lí do tại sao.
Sữa không lactose dành cho người
Sữa không chứa lactose dành cho người có xu hướng chứa ít hơn 95%-98% lactose so với sữa bò thông thường, vì vậy mèo sẽ dễ tiêu hóa hơn nhiều.
Sữa không chứa lactose dành cho mèo
Điều này tương tự như sữa không chứa lactose dành cho người, nhưng được bổ sung thêm vitamin và khoáng chất. Vài thương hiệu nổi tiếng có thể kể đến như: BIO, PetAG KMR, Dr.Kyan Precaten, PetLac
Các sản phẩm sữa lên men có an toàn cho mèo không?
Theo NCBI, hàm lượng lactose trong các sản phẩm sữa giảm đáng kể sau khi nó được lên men. Một trong những thử nghiệm cho thấy sữa chua lên men trong 11 ngày chứa 2,3g/100g lactose, trong khi sữa không lên men chứa 4,8g/100g.
Các sản phẩm sữa lên men cũng có thể có tác dụng điều trị đối với đường ruột. Người ta cho rằng vi khuẩn sống (Probiotics) trong các sản phẩm sữa lên men cũng có thể làm dịu và củng cố đường ruột, do đó cải thiện tiêu hóa và giúp tiêu hóa lactose dễ dàng hơn trong thời gian dài.
Có rất ít bằng chứng để hỗ trợ nghiên cứu này, nhưng nó có thể là một cái gì đó cần chú ý. Nếu bạn chọn cho mèo ăn một ít sữa chua (hoặc một sản phẩm lên men khác), hãy làm theo những lời khuyên sau:
- Đảm bảo sữa chua không có thêm đường hoặc muối.
- Cho mèo ăn một thìa sữa chua. Chờ 24 giờ để xem có bất kỳ triệu chứng nào xảy ra hay không. Kiểm tra hộp vệ sinh của mèo để xem phân của chúng có còn bình thường không. Nếu có bất kỳ triệu chứng tiêu cực nào xảy ra, đừng cho ăn lại thức ăn này nữa.
- Nếu mèo thích và có thể tiêu hóa được sữa chua, bạn chỉ nên cho chúng ăn như một món đãi ngộ không thường xuyên. 1-2 muỗng canh một tuần được coi là chấp nhận được.
Mèo uống sữa thực vật được không?
Trong những năm gần đây, doanh số bán sữa “không có sữa” đã tăng vọt. Sữa đậu nành, sữa hạnh nhân, sữa dừa và sữa yến mạch rất được ưa chuộng. Bạn có thể cảm thấy muốn chia sẻ những sản phẩm này với mèo của mình, nhưng đó có phải là một ý kiến hay không?
Sữa thực vật không mang lại cho mèo nhiều lợi ích dinh dưỡng. Giống như sữa bò, sữa thực vật chứa nước, bổ sung vitamin B và bổ sung canxi. Tuy nhiên, sữa này thường chứa các thành phần không tốt cho sức khỏe sau đây:
- Đường - Không bao giờ được cho mèo uống sữa thực vật “có đường”, dù chỉ với một lượng nhỏ, vì nó chứa quá nhiều đường. Điều này có thể dẫn đến tăng cân, sâu răng, tiểu đường và các vấn đề về đường tiêu hóa.
- Dầu & chất làm đặc - Mèo có thể gặp khó khăn trong việc tiêu hóa dầu và chất làm đặc (chẳng hạn như dầu thực vật và carrageenan) có trong một số loại sữa thực vật rẻ tiền. Điều này có thể dẫn đến tiêu chảy.
- Phụ gia và Chất bảo quản - Sữa thực vật thường chứa các chất phụ gia và những chất này có thể khó tiêu hóa cho mèo của bạn.
- Hàm lượng muối - Các loại sữa thực vật đắt tiền hơn (không chứa chất phụ gia và hương liệu nhân tạo) có xu hướng chứa 3-4% muối biển để tăng hương vị. Điều này nghe có vẻ không nhiều nhưng nó có thể khiến mèo mất nước.
Việc thỉnh thoảng liếm sữa thực vật không gây hại nhưng bạn không nên khuyến khích mèo uống sữa thực vật.
Mèo uống sữa tươi không đường được không?
Cần nói rõ là, sữa tươi không đường khác với sữa tươi không lactose.
Sữa tươi không đường ở đây ám chỉ nhà sản xuất không thêm đường vào trong quá trình chế biến mà chỉ dùng sữa tươi nguyên chất tiệt trùng. Sữa tươi chuyên chất (đại diện là sữa bò) vốn đã có 1 lượng lactose tự nhiên nhất định. Và vì thế, nó vẫn không tốt cho mèo nói chung.
Hiện nay trên thị trường có các loại sữa tươi tiệt trùng không lactose.
Chẳng hạn như sữa tươi tiệt trùng HILO của TH true MILK hay Sữa tiệt trùng Flex của Vinamilk, chúng không chứa lactose vì các nhà sản xuất đã thêm enzyme lactase vào sản phẩm. Enzyme này giúp phân hủy đường lactose trong sữa, do đó, những người không dung nạp đường lactose sẽ dễ tiêu hóa hơn. (tương tự với mèo).
Sữa dành riêng cho mèo có giống với sữa không lactose của người không?
Sữa đặc biệt dành cho mèo (gọi là sữa mèo cho nhanh) cũng được coi là sữa “không chứa lactose” vì nó có chứa thêm enzyme lactase. Sữa mèo chứa khoảng 0,2% đường lactose.
Sữa dành cho mèo đắt hơn một chút so với sữa dành cho người, vì vậy bạn có thể tự hỏi liệu sữa mèo có lợi ích gì không. Có sự khác biệt nào giữa sữa mèo và sữa không chứa lactose?
Mặc dù những sản phẩm này rất giống nhau, nhưng sữa mèo lại khác nhau ở những điểm sau:
- Nó chứa các chất dinh dưỡng bổ sung, chẳng hạn như Taurine. Cơ thể mèo không thể sản xuất Taurine, vì vậy nó phải đến từ các nguồn thực phẩm.
- Nó có thể chứa chiết xuất mạch nha để cải thiện mùi vị và tăng cường tiêu hóa.
- Nó được đóng trong những chai nhỏ hơn, điều này nhắc nhở bạn chỉ nên phục vụ cho mèo như một món ăn không thường xuyên.
Các câu hỏi thường gặp khác
Tại sao mèo thích sữa?
Mèo có thể bị thu hút bởi kết cấu cũng như mùi thơm của chất béo và protein trong sữa.
Như đã nói, mèo con uống sữa mẹ khi chúng còn nhỏ, vì vậy việc uống sữa này có thể mang lại cảm giác thoải mái, an toàn và được bảo vệ.
Sữa làm đầy dạ dày của mèo một cách nhanh chóng, vì vậy đây là một cách hiệu quả để cung cấp đủ calo. Ngoài ra, sữa có 85% là nước, vì vậy mèo thích thức ăn ướt có thể thích sữa theo bản năng.
Sữa có làm mèo bị tiêu chảy không?
Vì hầu hết mèo không dung nạp lactose, uống quá nhiều sữa có thể khiến chúng bị tiêu chảy.
Nếu bạn nhận thấy mèo đi ngoài phân lỏng sau khi uống sữa, hãy cắt giảm lượng bạn cho chúng uống hoặc xem xét một loại thức ăn thay thế không chứa lactose. Sữa không chứa lactose hoặc sữa đặc biệt dành cho mèo có thể mang lại cho mèo hương vị mà chúng yêu thích mà không bị tiêu chảy sau đó.
Cho mèo con uống sữa ông Thọ được không?
Sữa ông Thọ (hay sữa bò tương tự) chứa một lượng lớn lactose. Mặc dù hệ thống tiêu hóa của mèo con có enzyme Lactase nhưng nó không đủ để giải quyết tình trạng quá tải lactose có trong sữa bò.
Thậm chí lactose không phải là vấn đề duy nhất. Tỷ lệ Casein và Whey đều không phù hợp đối với mèo.
Nếu mèo con của bạn còn nhỏ (từ 4 tuần tuổi trở xuống) và vẫn cần sữa mẹ, bạn có thể thử dùng loại sữa thay thế dành riêng cho mèo con.
Có nên cho mèo uống sữa Vinamilk
Vẫn là câu chuyện về lactose mà thôi. Sẽ không có vấn đề gì nghiêm trọng nếu bạn cho mèo uống Sữa tiệt trùng Flex không lactose của Vinamilk. Nó an toàn, nhưng không cung cấp dinh dưỡng cân bằng cho mèo đâu nha.
Mèo con có uống được sữa TH true MILK không?
Như Vinamilk thôi. Mình thấy TH true MILK có sản phẩm TH true MILK HILO không chứa lactose nè. Mèo uống loại này thì an toàn.
Chỉ cần lướt lên trên và đọc mục 1, bạn sẽ hiểu bản chất của sữa và có thể tự tin hơn ở bất kì quyết định nào.
Và cũng ở phần trên, mình cũng có viết mục Có thể cho mèo con ăn gì thay sữa nữa đó.
Mèo nên uống bao nhiêu sữa tối đa?
Mặc dù các bác sĩ thú y đồng ý rằng sữa không phải là một bữa ăn đầy đủ và chỉ nên xem như một món ăn vặt, nhưng không có sự nhất trí nào về lượng sữa là an toàn cho mèo. Có khoảng 9 calo trong một muỗng canh sữa nguyên chất, chiếm khoảng 5% nhu cầu calo hàng ngày của mèo.
Đồ ăn vặt không nên chiếm hơn 10% lượng thức ăn hàng ngày của mèo, vì vậy, tối đa 2 thìa sữa có thể là mức an toàn, có lượng calo vừa phải.
Mèo có bị dị ứng với sữa không?
Dị ứng thức ăn không phổ biến ở mèo, nhưng khi mèo bị dị ứng với protein trong chế độ ăn, sữa là một thủ phạm phổ biến. Các dấu hiệu cho thấy mèo bị dị ứng với sữa bao gồm ngứa ngáy, các vấn đề về tiêu hóa, rụng lông và chảy nước mắt.
Sữa có thể làm mèo nguy kịch không?
Không đến mức đó đâu. Không giống với một số loại thực phẩm của con người có thể gây độc cho mèo - chẳng hạn như sô cô la - sữa tương đối an toàn và có rất ít khả năng (thậm chí một lượng sữa lớn) giết chết một con mèo. Đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy, đầy hơi thì có nha.
Tài liệu tham khảo
- Anton C. Beynen (2017). Milk for cats - researchgate.net.
- Gerbault, P.; Liebert, A.; Itan, Y.; Powell, A.; Currat, M.; Burger, J.; Swallow, D. M.; Thomas, M. G. (2011). Evolution of lactase persistence: an example of human niche construction. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences.
