Bạn có biết, ẩn sâu trong những cánh rừng già là một loại thảo dược quý giá, được mệnh danh là "thần dược" cho sức khỏe, đặc biệt là phái đẹp? Đó chính là tam thất, một loại cây thuốc đã gắn liền với y học cổ truyền Việt Nam từ bao đời nay.
Tam thất là loại cây thân nhỏ, sống lâu năm với chiều cao khiêm tốn từ 30-60 cm. Điều đặc biệt nằm ở phần rễ củ - nơi tích tụ tinh hoa của đất trời sau 3-7 năm sinh trưởng. Bài viết này sẽ cùng bạn khám phá thế giới của tam thất, từ cách phân biệt, sơ chế đến những công dụng tuyệt vời mà loại dược liệu này mang lại. Cùng tìm hiểu xem liệu tam thất có thực sự là "thần dược" như lời đồn?
Phân Biệt Tam Thất Bắc Và Tam Thất Nam
Trên thị trường hiện nay phổ biến hai loại tam thất là tam thất bắc và tam thất nam. Dù có cái tên na ná nhau nhưng hai loại này lại thuộc họ thực vật khác nhau.
- Tam thất bắc: Còn được biết đến với những cái tên như sâm tam thất, thổ sâm, kim bát hoàn, thuộc họ nhân sâm (Araliaceae).
- Tam thất nam: Hay còn gọi là tam thất gừng, khương tam thất, thuộc họ gừng (Zingiberaceae).
Bí Quyết Lựa Chọn Và Sơ Chế Tam Thất
Lựa Chọn Tam Thất Chất Lượng
Để phát huy tối đa hiệu quả của tam thất, việc lựa chọn nguyên liệu chất lượng là vô cùng quan trọng. Một củ tam thất tốt thường có những đặc điểm sau:
- Hình dáng như con quay, không phân nhánh
- Đầu củ sần sùi, nhiều mấu, nhiều vết nhăn dọc
- Vỏ ngoài cứng, màu xám hoặc xám đen (dạng tươi) hoặc màu đen (dạng sơ chế)
- Ruột đặc màu xám, chắc nặng, vị ngọt nhạt, hơi đắng, mùi thơm nhẹ
Sơ Chế Tam Thất Đúng Cách
Sau khi đã chọn được những củ tam thất ưng ý, bạn cần sơ chế đúng cách để loại bỏ tạp chất và bảo quản dược tính của tam thất:
- Rửa sạch: Rửa nhanh củ tam thất bằng nước đun sôi để nguội vài lần, tránh ngâm nước quá lâu.
- Phơi/Sấy khô: Phơi nắng hoặc sấy ở nhiệt độ 50-60 độ C cho đến khi tam thất khô hẳn.
- Lưu ý: Không rang tam thất trực tiếp trên chảo hoặc tẩm mỡ gà rồi phơi sấy. Chỉ nên thái lát hoặc tán bột ngay trước khi dùng.
Công Dụng Tuyệt Vời Của Tam Thất
Theo Đông Y
Theo y học cổ truyền, tam thất có vị đắng ngọt, tính ấm, quy vào kinh can và thận, có tác dụng:
- Hoạt huyết, bổ huyết, cầm máu, tiêu ứ huyết
- Tiêu sưng, giảm đau
- Tăng cường sức đề kháng, bồi bổ cơ thể
Theo Tây Y
Nghiên cứu khoa học hiện đại cũng đã chứng minh nhiều tác dụng dược lý của tam thất:
- Kích thích nội tiết tố nữ: Giúp điều hòa kinh nguyệt, cải thiện các triệu chứng tiền mãn kinh, mãn kinh.
- Bảo vệ tim mạch: Giãn mạch, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, tăng cường sức khỏe tim mạch.
- Hỗ trợ điều trị ung thư: Nghiên cứu cho thấy tam thất có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, hỗ trợ điều trị ung thư.
- Cầm máu, giảm đau: Rất hiệu quả trong việc cầm máu vết thương, giảm đau do chấn thương, va đập.
- Tăng cường miễn dịch: Nâng cao sức đề kháng, giúp cơ thể chống lại bệnh tật hiệu quả hơn.
Cách Sử Dụng Tam Thất Hiệu Quả
Tùy vào mục đích sử dụng và đối tượng, tam thất có thể được sử dụng dưới nhiều hình thức khác nhau.
Dạng Dùng Phổ Biến
- Bột tam thất: Dùng trực tiếp, pha nước uống hoặc kết hợp với mật ong.
- Lát tam thất: Ngậm, nhai hoặc mài với nước uống.
- Tam thất hầm, chưng: Thường kết hợp với các nguyên liệu khác để bồi bổ cơ thể.
Liều Lượng Khuyến Nghị
Lưu ý: Liều lượng sử dụng tam thất cần được điều chỉnh phù hợp với từng đối tượng và mục đích sử dụng.
Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi sử dụng, đặc biệt là phụ nữ có thai, đang cho con bú, người đang dùng thuốc điều trị bệnh.
Bài Thuốc Từ Tam Thất
Tam thất là vị thuốc quý được ứng dụng trong nhiều bài thuốc y học cổ truyền, mang lại hiệu quả vượt trội trong việc điều trị và phòng ngừa bệnh tật.
Lưu ý: Bài thuốc chỉ mang tính chất tham khảo. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.
Lời Kết
Tam thất - một loại thảo dược quý giá với vô vàn công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về loại "thần dược" này, từ đó biết cách lựa chọn, sử dụng và phát huy tối đa giá trị của tam thất cho bản thân và gia đình.
