Lời mở đầu
Cây tam thất, một loại thảo dược quý hiếm với nhiều lợi ích cho sức khỏe, ngày càng được nhiều người quan tâm trồng trọt. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách trồng và chăm sóc cây tam thất hiệu quả, từ khâu chọn giống, làm đất đến thu hoạch, giúp bạn có được vườn tam thất xanh tốt, cho năng suất kinh tế cao.
1. Lựa Chọn Đất Trồng Lý Tưởng Cho Cây Tam Thất
Để cây tam thất sinh trưởng và phát triển tốt, bạn cần chú ý đến việc lựa chọn đất trồng phù hợp.
- Khu vực lý tưởng: Nên chọn đất núi cao, có độ dốc thoai thoải, khí hậu mát mẻ quanh năm, nhiệt độ lý tưởng dưới 25 độ C.
- Ánh sáng: Tam thất ưa bóng râm, thích hợp trồng dưới tán rừng hoặc che lưới để tạo độ che phủ khoảng 70%.
- Loại đất: Đất trồng cần tơi xốp, giàu mùn, giữ ẩm tốt nhưng vẫn đảm bảo thoát nước.
2. Tuyển Chọn Giống Cây Tam Thất Chất Lượng
Bạn có thể lựa chọn một trong ba phương pháp nhân giống sau:
2.1. Trồng Từ Cây Giống Tự Nhiên
Phương pháp này phù hợp với những ai sống gần khu vực có cây tam thất mọc tự nhiên.
- Nên đào cây con vào mùa xuân, khi khí hậu ấm áp và có mưa phùn, tạo điều kiện thuận lợi cho cây bén rễ.
- Trồng ngay cây con vào vườn đã chuẩn bị sẵn, đảm bảo đáp ứng đủ điều kiện sinh trưởng của cây.
2.2. Nhân Giống Từ Củ Mầm
- Chọn những củ tam thất to đều, nhiều rễ, mầm non nhú khoảng 2-4 cm.
- Xếp củ vào vườn ươm, phủ một lớp đất mỏng khoảng 2-3 cm.
- Tưới nước đều đặn cho đến khi cây con ra 3-5 lá thật thì có thể đem trồng.
2.3. Ươm Hạt Giống
2.3.1. Kỹ Thuật Chọn Hạt Giống
- Nên chọn hạt từ những cây tam thất đã 4 năm tuổi, khi cây đã ổn định và cho hạt giống chất lượng.
- Hạt giống tốt là những hạt già, căng mẩy, đảm bảo tỷ lệ nảy mầm cao.
2.3.2. Kỹ Thuật Ươm Hạt
- Ngâm hạt giống trong nước ấm 54 độ C (pha theo tỷ lệ 2 sôi 3 lạnh) khoảng 48 giờ.
- Gieo hạt trực tiếp vào vườn ươm đã chuẩn bị sẵn.
- Sau khoảng 1 tháng, hạt sẽ nảy mầm. Lúc này, tiếp tục giữ ẩm cho đất bằng cách phun sương đều đặn hàng ngày.
- Sau 2 tháng, cây con đã cứng cáp và có thể đem trồng.
3. Chuẩn Bị Đất Trồng Cho Cây Tam Thất
3.1. Làm Đất Vườn Ươm
- Dọn sạch cỏ dại và tàn dư thực vật.
- Cày bừa đất kỹ, làm nhỏ, tơi xốp, đảm bảo thoát nước tốt.
- Làm ải đất để xử lý nấm bệnh.
- Bón lót bằng phân chuồng hoai mục, sau đó để đất nghỉ khoảng 10-15 ngày trước khi gieo hạt.
3.2. Làm Đất Vườn Trồng
- Làm ải đất để tiêu diệt mầm bệnh.
- Dọn dẹp cỏ dại, tàn dư thực vật.
- Cày bừa kỹ, đất tơi xốp, thoát nước tốt.
- Bón lót phân hữu cơ hoai mục để tăng cường dinh dưỡng cho đất.
- Lên luống cao 20-30 cm, rộng 1.2-1.5 m. Khoảng cách giữa các luống là 30-50 cm.
- Để đất nghỉ khoảng 20 ngày trước khi trồng.
4. Thời Vụ Trồng Cây Tam Thất
- Mùa xuân, khi có mưa phùn và khí hậu ấm dần là thời điểm lý tưởng để trồng cây tam thất.
- Nếu trồng bằng hạt, nên ươm hạt trước 4-5 tháng, tức là vào khoảng tháng 8-9 âm lịch để kịp trồng vào tháng 1-2 năm sau.
5. Kỹ Thuật Trồng Cây Tam Thất Hiệu Quả
- Nếu trồng ở vườn, cần làm giàn che để tạo bóng râm cho cây.
- Mật độ trồng: 10-15 cây/m2, khoảng cách giữa các cây là 30-60 cm.
- Sau khi trồng, phủ một lớp xác thực vật khô xung quanh gốc để tạo độ ẩm và cung cấp dinh dưỡng cho cây.
6. Hướng Dẫn Chăm Sóc Cây Tam Thất Tốt Nhất
6.1. Tưới Nước
Tam thất ưa ẩm, không chịu được khô hạn. Cần thường xuyên tưới nước, đặc biệt là trong thời kỳ mới trồng, để đảm bảo độ ẩm cho cây phát triển.
6.2. Bón Phân
- 3 năm đầu: Cây cần nhiều dinh dưỡng để phát triển thân lá, ra hoa. Nên bón phân NPK và bổ sung phân chuồng hoai mục hàng năm.
- Từ năm thứ 4: Cây tập trung phát triển củ, cần tăng cường phân hữu cơ, phân vi sinh để đất tơi xốp, giàu mùn, giúp củ phát triển tốt.
6.3. Làm Cỏ
Thường xuyên làm cỏ, vun luống cho cây, ít nhất 2 lần/tháng, để tạo độ thông thoáng, giúp cây hấp thụ dinh dưỡng và ánh sáng tốt hơn, đồng thời hạn chế sâu bệnh hại.
7. Phòng Trừ Sâu Bệnh Cho Cây Tam Thất
7.1. Bệnh Thối Rễ Và Củ
- Nguyên nhân: Do nấm và vi khuẩn gây ra, lây lan nhanh, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng cây trồng.
- Phòng trừ:
- Áp dụng biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp ngay từ đầu vụ.
- Chọn đất trồng phù hợp, lên luống thoát nước tốt.
- Trồng cây với mật độ hợp lý.
- Nhổ bỏ cây bệnh, tiêu hủy để tránh lây lan.
- Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
7.2. Sâu Hại
- Các loại sâu thường gặp: Sâu xanh, sâu ngài đêm đen,...
- Phòng trừ:
- Dùng thiên địch, bẫy bả hoặc bắt bằng tay.
- Thường xuyên dọn cỏ, vệ sinh vườn sạch sẽ.
8. Thu Hoạch Tam Thất
- Cây tam thất trồng từ 3-7 năm có thể thu hoạch.
- Thu hoạch củ sau 5-7 năm trồng.
- Thu hoạch hoa từ năm thứ 3 để phơi khô làm trà.
- Từ năm thứ 4, có thể thu hoạch một phần hoa để nhân giống, phần còn lại để cây kết hạt.
- Sau 7 năm, có thể thu hoạch nụ hoa, hoa, hạt, lá và củ để làm thuốc.
Kết Luận
Hy vọng với những chia sẻ về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây tam thất trên đây, bạn đã có thêm những kiến thức bổ ích để tự tin bắt tay vào trồng loại thảo dược quý giá này. Chúc bạn thành công!
