VAI TRÒ DINH DƯỠNG CỦA CÁC NGUYÊN TỐ VI LƯỢNG ĐỐI VỚI CÂY TRỒNG

Ảnh: Bổ sung nguyên tố vi lượng cho cây trồng

Để cây trồng phát triển toàn diện cần cung cấp đủ các nguyên tố đa, trung và vi lượng. Nhu cầu đa lượng của cây trồng là cao nhất, sau đến trung lượng, dinh dưỡng vi lượng đối với cây trồng tương đối ít. Tuy nhiên vi lượng lại đóng một vai trò quan trọng không kém 2 nguồn dinh dưỡng đa và trung lượng.

Vai trò của 07 nguyên tố vi lượng cần thiết cho cây trồng như sau:

Sắt (Fe):

• Vai trò:

  • Cần cho sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng, xúc tiến các hoạt động của nhiều loại men ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh hóa trong cây.
  • Hình thành diệp lục, làm lá cây có màu xanh, cung cấp oxi cho cây trồng.
  • Hình thành các hợp chất hữu cơ phân tử, giúp cho quá trình tổng hợp protein.

• Biểu hiện cây thiếu sắt:

  • Cây thiếu sắt sẽ có biểu hiện: lá màu xanh nhợt nhạt, giữa các gân lá mầu xanh có khoảng giữa mầu vàng.
  • Khi bệnh nặng, toàn bộ cây chuyển thành màu vàng cho tới trắng lợt.
  • Lá cây thiếu sắt sẽ chuyển từ màu xanh sang vàng hay trắng ở phần thịt lá, trong khi gân lá vẫn còn xanh.
  • Triệu chứng thiếu sắt xuất hiện trước hết ở các lá non, sau đến lá già.

• Nguyên nhân:

  • Sắt không được tái sử dụng nên dễ xảy ra thiếu sắt khi bón phân không cân đối, làm mất cân đối về Cu, Mn, Mo, nhiều khí CO2.
  • Đất có pH cao (do bón vôi, độ ẩm thấp, bón nhiều phân Lân), hàm lượng carbonat cao.
  • Do di truyền của cây.
  • Do hàm lượng chất hữu cơ trong đất thấp.

Mangan (Mn):

• Vai trò:

  • Góp phần tạo nên enzym, hoạt hóa một số phản ứng trao đổi chất quan trọng trong cây: sự hút dinh dưỡng, sự cố định đạm, sự khử nitrat.
  • Tham gia trực tiếp vào quá trình quang hợp, quá trình hô hấp, quá trình tổng hợp các chất hữu cơ, quá trình vận chuyển, sự chuyển hóa hơi nước, chuyển hóa glucozit, sự sinh trưởng và phát triển (nảy mầm, tạo thân và ra hoa kết quả), sự chống chịu hạn của cây.
  • Ảnh hưởng đến sự tổng hợp các chất đường bột, hợp chất có đạm, các axit hữu cơ, sắc tố, vitamin.
  • Tăng cường sự chín và sự nẩy mầm của hạt.
  • Tăng sự hữu dụng của Lân và Canxi.

• Biểu hiện thiếu Mangan:

  • Bắt đầu từ những lá non, lá mất màu xanh, gân chính và gân phụ màu xanh đậm, giữa những gân lá sẽ có màu vàng, và đôi khi xuất hiện nhiều đốm nâu đen.

• Nguyên nhân:

  • Hiện tượng thiếu Mangan thường xảy ra ở những đất kiềm, đất chua sau khi bón vôi, đất thoáng khí và chân đất giàu hữu cơ.
  • Hiện tượng thiếu Mangan cũng có thể gây ra bởi sự mất cân bằng với các dinh dưỡng khác như Canxi, Magie và Sắt.
  • Điều kiện thời tiết lạnh, úng nước cũng gây ra hiện tượng thiếu Mn. Triệu chứng sẽ mất đi khi thời tiết ấm trở lại và đất khô ráo.

Kẽm (Zn):

• Vai trò:

  • Là nguyên tố đầu tiên cần thiết cho sự phát triển và ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất của cây trồng, được dùng bón cho cây thiếu dinh dưỡng.
  • Kẽm tham gia vào các hoạt hóa khoảng 70 enzyme của nhiều hoạt động sinh lý và sinh hóa của cây trồng.
  • Cần thiết để gia gia vào quá trình sản xuất ra chất diệp lục và hydratcarbon.
  • Tăng tốc độ trao đổi chất của cây.

• Biểu hiện thiếu Kẽm ở cây trồng:

  • Thiếu Kẽm các chức năng tế bào của cây bị suy yếu.
  • Thiếu Kẽm gây rối loạn trao đổi auxin nên ức chế sự sinh trưởng, làm lá cây bị biến dạng, ngắn, nhỏ và xoăn, đốt ngắn và biến dạng.
  • Lá non chuyển sang trắng hoặc vàng sáng.

• Nguyên nhân:

  • Bón phân không cân đối.

Đồng (Cu):

• Vai trò:

  • Cu cần thiết cho sự hình thành Diệp lục.
  • Làm xúc tác cho một số phản ứng khác trong cây.

• Biểu hiện thiếu Cu ở cây trồng:

  • Lá rụng xuống và có màu xanh, chuyển sang quầng màu da trời tối trước khi trở nên bạc lá.
  • Lá biến cong và cây không ra hoa được.
  • Xuất hiện hiện tượng chảy gôm (rất hay xảy ra ở cây ăn quả), kèm theo các vết hoại tử trên lá hay quả.

• Nguyên nhân:

  • Những vùng đất đầm lầy, ruộng lầy thụt thường xảy ra hiện tượng thiếu Cu.

Bo (B):

• Vai trò:

  • Nhu cầu Bo cho từng loại đất là rất khác nhau.
  • Bo cần thiết cho sự nẩy mầm của hạt phấn, sự tăng trưởng của ống phấn, sự hình thành của thành tế bào và hạt giống.
  • Bo đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành protein.
  • Bo tác động trực tiếp đến quá trình phân hóa tế bào, trao đổi hormone, trao đổi N, nước và chất khoáng khác.
  • Ảnh hưởng rõ rệt đến quá trình phân hóa hoa, thụ phấn, thụ tinh, hình thành quả.
  • Bo giúp làm tăng khả năng chống đổ cho cây vì tăng sự tổng hợp protein (tránh độc NH3) và sự tổng hợp glucose.
  • Bo có lợi cho sự ra hoa và tạo quả, làm tăng sự vận chuyển các chất giúp cây sinh trưởng và tăng khả năng chịu hạn.

• Biểu hiện thiếu Bo:

  • Thiếu B làm đình trệ sự vận chuyển nước và muối khoáng đến các đỉnh sinh trưởng, gây nên hiện tượng chồi ngọn bị chết, các chồi bên cũng thui dần.
  • Gây rối loạn trong sự hình thành cơ quan sinh sản, một số trường hợp không có túi phấn và nhụy, hoa không hình thành.
  • Tỷ lệ đậu quả kém, quả dễ rụng.
  • Rễ sinh trưởng kém, lá bị dày lên.

• Nguyên nhân:

  • Bón phân không cân đối, phân bón không có đủ vi lượng cần thiết.

Molypđen (Mo):

• Vai trò:

  • Cần cho sự tổng hợp và hoạt động của men khử nitrat.
  • Molipden cũng cần thiết cho việc chuyển hóa Lân từ dạng vô cơ sang hữu cơ trong cây.

• Biểu hiện thiếu Mo:

  • Thiếu Mo sẽ ức chế dinh dưỡng đạm của cây trồng, đặc biệt của các cây họ đậu.
  • Lá vàng và hệ sinh trưởng bị đình trệ xảy ra khi thiếu Mo.
  • Sự thiếu hụt Molipden có thể gây ra triệu chứng thiếu Đạm trong các cây họ đậu như đậu tương, cỏ alfalfa, vì vi sinh vật đất phải có Molipden để cố định Nitơ từ không khí.

• Nguyên nhân:

  • Thiếu Mo thường xảy ra ở nơi đất trồng chua. Đất nhẹ thường dễ bị thiếu Mo hơn so với đất nặng.

Vai trò của Clo (Cl):

• Vai trò:
  • Clo là nguyên tố vi lượng sống còn cho cây trồng.
  • Clo tham gia vào các phản ứng năng lượng trong cây.
  • Clo tham gia vào sự bẻ gãy phân tử nước với sự hiện hữu của ánh sáng mặt trời và hoạt hóa một số hệ thống men.
  • Clo tham gia vào quá trình vận chuyển một số chất như Canxi, Magie, Kali ở trong cây.
  • Đóng vai trò điều hòa hoạt động của những tế bào bảo vệ khí khổng, do đó kiểm soát được sự bốc thoát hơi nước.

Ảnh: Bổ sung nguyên tố vi lượng cho cây trồng

Kết luận: Vai trò dinh dưỡng của các nguyên tố vi lượng đối với cây trồng rất cần thiết cho sự phát triển của cây trồng. Bất kỳ sự thiếu hụt hay dư thừa nguyên tố nào trong 07 nguyên tố trên cũng ảnh hưởng đến năng suất của cây trồng. Đôi lúc bà con thường đánh giá vai trò của nguyên tố vi lượng không đáng kể nên thường qua việc bổ sung cho cây trồng có thể dẫn đến sự rối loạn quá trình trao đổi chất.

Có 2 cách để bổ sung dinh dưỡng vi lượng cho cây trồng là bổ sung qua lá hoặc gốc. Bà con nên chú ý đặc tính của loại cây trồng để kịp thời cung cấp các nguyên tố vi lượng cho cây phát triển một cách toàn diện.

GFC tổng hợp