Ngâm rượu mật ong rừng là một cách tuyệt vời để tận dụng phần bỏ đi từ quá trình khai thác mật của tổ ong rừng. Rượu mật ong rừng không chỉ thơm ngon mà còn rất bổ dưỡng. Trong bài chia sẻ này, chúng ta sẽ tìm hiểu 3 cách ngâm rượu mật ong rừng - cụ thể là loài Ong Khoái và Ong Ruồi.
Ong Khoái - ong mật khổng lồ núi rừng Đông Nam Á
Ong Khoái là loài ong rừng cho mật phổ biến nhất hiện nay, còn được biết đến là ong mật khổng lồ Đông Nam Á. Loài ong này thường được phân bố chủ yếu ở khu vực rừng núi hoang dã, đặc biệt ở vùng núi Tây Bắc ở Việt Nam.
- Tên khoa học: Apis dorsata
- Lớp cao hơn: Ong mật
- Loài (species): A. dorsata
- Phân chi (subgenus): (Megapis)
- Cấp độ: Loài
- Giới (regnum): Animalia
Ong Khoái có kích thước to lớn, con trưởng thành có thể dài từ 17mm-20mm. Tổ ong Khoái rất lớn, tổ thường có hình bánh và có thể cho từ 2 lít đến 9 lít mật nguyên chất.
Ong Khoái không chỉ to mà con rất hung dữ
Tổ ong Khoái không chỉ được sử dụng để lấy mật mà còn là nguyên liệu chính để ngâm rượu mật ong rừng. Thợ săn mật lên rừng từ tháng 3 đến tháng 6 để tìm tổ ong và đây cũng là khoảng thời gian mật ngon và bổ nhất. Mật ong Khoái tự nhiên có màu vàng chanh hoặc vàng sậm tùy vào thời điểm thu hoạch là đầu mùa hay cuối mùa. Mật chất lượng sẽ có mùi thơm đặc trưng và vị ngọt thanh nhưng hơi chua.
Không phải cả tổ ong Khoái đều chứa mật và không phải dùng cả tổ ong Khoái để ngâm rượu. Do đó, cần tìm hiểu kỹ cấu tạo của tổ ong Khoái để biết phần nào dùng để ngâm rượu mật ong rừng là tốt nhất.
Cấu tạo tổ ong Khoái
Cấu tạo tổ ong Khoái gồm 3 phần: Bọng mật, Phấn hoa và Nhộng non.
Cấu tạo tổ ong Khoái gồm 3 phần: bầu mật, phấn hoa và nhộng non
-
Bọng mật: Đây là phần quan trọng nhất của tổ chứa mật ong. Phần sáp này chỉ có mật, không có phấn hoa, không có nhộng non. Thông thường, khi khai thác, chỉ lấy phần này chứ không lấy cả tổ (trừ trường hợp muốn ngâm rượu). Phần bọng mật chỉ vắt để lấy mật, không dùng để ngâm rượu. Rượu ngâm bọng mật sẽ không ngon vì chủ yếu là vị ngọt và vị mật ong.
-
Phấn hoa: Tiếp giáp ngay với Bọng mật là phần phấn hoa. Phấn hoa của ong Khoái rất thơm do tổng hợp phấn của nhiều loại hoa khác nhau. Phấn hoa của ong rừng nhão và ướt chứ không khô như ong nhà. Phấn hoa của ong Khoái rừng có thể dùng để ngâm rượu mật ong rừng được.
Nhộng non của Tổ ong Khoái ngâm rượu là ngon nhất
- Nhộng non: Phần cuối cùng của tổ ong Khoái là Nhộng non. Nhộng non chiếm diện tích lớn nhất trong cả tổ và chủ yếu để sinh sản và nuôi dưỡng đàn ong non. Vì vậy, phần Nhộng non hầu như không chứa mật mà chỉ có ong non. Trường hợp nhộng non chứa mật cũng có nhưng hiếm gặp. Nhộng non cũng là phần ngâm rượu ngon và ngậy nhất.
Dựa vào tìm hiểu trên đây, ta thấy không phải cả tổ ong đều cho mật và không phải phần nào của tổ ong cũng có thể ngâm rượu.
Ngâm rượu mật ong rừng với ong Khoái
Ngâm rượu mật ong rừng từ ong Khoái thường sẽ ngâm từng phần của tổ ong, ví dụ như ngâm rượu phấn hoa ong Khoái hoặc ngâm rượu nhộng non ong Khoái.
Mật ong khoái là loại mật ong rừng vô cùng chất lượng
Tỷ lệ, cách ngâm và thành phần sẽ như sau.
Ngâm rượu phấn hoa ong Khoái
- Phấn hoa ong Khoái: 1kg-1.3kg
- Rượu nếp trắng ngon: 5 lít
Sau khoảng 4 tháng ngâm, phần phấn hoa sẽ tan vào rượu và tạo thành một lớp bột màu vàng dưới đáy bình (có màu như màu phù sa). Rượu thành phẩm có mùi thơm và màu vàng sậm. Khi rót rượu, cần nhẹ nhàng để tránh phần bột dưới đáy bị khuấy động và hòa vào cùng rượu. Như vậy, khi uống mới thấy ngon. Sau khi phấn hoa đã tan hết, có thể chắt rượu ra một bình khác để loại bỏ phần bột cũng được.
Phấn hoa mật ong Khoái ngâm rượu thơm và hấp dẫn
Ngâm rượu nhộng non ong Khoái
Với một người sành rượu, không thể bỏ qua công thức ngâm rượu mật ong rừng từ nhộng non của ong Khoái. Rượu nhộng non ngậy, thơm và có màu vàng sậm đặc trưng. Rượu có thể sử dụng ngay sau 4 tháng, ngon nhất là sau 6 tháng. Phần nhộng non khi ngâm rượu sẽ không bị tan ra giống như phấn hoa, mà giữ nguyên được hình dáng ban đầu.
Tỷ lệ như sau:
- Nhộng non: 1kg-1.3kg
- Rượu nếp trắng: 5 lít (độ cồn từ 35 độ đến 40 độ)
Đối với rượu mật ong rừng, rượu phải là rượu nếp (có thể dùng rượu tẻ trong trường hợp không có rượu nếp) chứ không dùng rượu ngô hay bất cứ loại rượu nào khác.
Rượu nhộng non của ong Khoái rất ngậy
Để ngâm rượu mật ong rừng được thơm, ngon, ngậy và vàng ươm, cần chú ý như sau:
- Cả phần Phấn hoa và Nhộng non sau khai thác rất nhanh hỏng, nên phải được ngâm rượu luôn trong vòng từ 24h-48h. Để quá lâu, phấn hoa có thể bị mốc hoặc lên men, trong khi phần nhộng hoa có thể hỏng ngay lập tức. Vì vậy, khi đặt mua bên ngoài, cần lưu ý thời gian khai thác để không mua phải hàng đã hỏng hoặc kém chất lượng.
- Rượu nhộng ong sau 12 tháng nếu chưa sử dụng hết, nên cho thêm một chút rượu mới để tăng nồng độ cồn. Như vậy, rượu không bị hỏng mà lại để được lâu hơn.
- Sau 2 năm chưa sử dụng hoặc sử dụng chưa hết, nên chiết rượu ra một bình mới đồng thời bỏ phần bã từ nhộng và sáp ong.
Ngâm kết hợp Phấn hoa, Nhộng và mật ong
Cách ngâm rượu mật ong rừng này khá cầu kì và khó kiếm đủ 3 nguyên liệu để ngâm. Tuy nhiên, nó được ưa chuộng vì thành phần tuyệt vời. Rượu ngon, êm dễ uống, có vị ngọt của mật, vị ngậy của nhộng và mùi thơm của phấn hoa.
Nếu ngâm theo cách này, tỷ lệ tham khảo sẽ như sau:
- Phấn hoa: 200 gram
- Mật ong: 150 gram
- Nhộng ong: 800 gram
Tùy vào khẩu vị và sở thích, có thể điều chỉnh tỷ lệ cho hợp lý, muốn thơm hơn thì thêm nhiều phấn hoa hoặc thêm nhộng để rượu ngậy hơn.
Cách ngâm rượu mật ong rừng cả tổ - ong Ruồi
Ngâm rượu mật ong rừng có thể ngâm cả tổ, tuy nhiên không dùng ong Khoái mà sử dụng tổ ong Ruồi. Tổ ong Ruồi nhỏ hơn rất nhiều so với tổ ong Khoái. Ong Ruồi cũng là loại ong rừng cho mật khá phổ biến. Ong Ruồi có kích thước và khối lượng nhỏ hơn rất nhiều so với ong Khoái. Tổ ong Ruồi cũng chỉ to bằng 1 đến 3 bàn tay người lớn.
