Rau trai là một loại cây dại mọc hoang dại xung quanh chúng ta. Tuy nhiên, không chỉ là cỏ dại, rau trai còn có thể được sử dụng làm thực phẩm và thuốc điều trị bệnh . Đây là một ví dụ điển hình cho tính chất thảo dược - thực phẩm của cây trai.
Rau trai thường mọc ở nơi đất ẩm hoặc dưới tán lá thưa. Cây có chiều cao từ 25 đến 50cm, có rễ dạng sợi mọc ở đốt và lá thuôn hình ngọn giáo. Ở gốc cây, rau trai có bẹ dài từ 2 đến 10cm, rộng từ 1 đến 2cm. Màu của hoa rau trai là xanh lơ và có lá bắc dạng mo bao quanh. Quả của cây là nang.
Thường thì rau trai mọc nhiều ở các tỉnh Nam Bộ và một số tỉnh ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ. Ban đầu, người dân đã sử dụng rau trai để giữ ẩm cho vườn cây ăn quả. Ví dụ, nhiều hộ dân ở miền Tây đã trồng rau trai trên mặt luống để giữ độ ẩm và chống xói mòn đất khi mưa. Nhờ vào việc này, đất luôn ướt át và cây trái sinh trưởng tốt.
Sau đó, rau trai đã được sử dụng trong chăn nuôi. Người dân ở Nam Bộ thường hái thân lá rau trai để làm thức ăn cho thỏ, dê, lợn, gà và cá. Thậm chí, một số người còn trồng rau trai trên một diện tích lớn chỉ để phục vụ cho ngành chăn nuôi.
Trong vài chục năm trở lại đây, người dân Nam Bộ đã khám phá và chế biến rau trai thành nhiều món ngon hấp dẫn, mang hương vị lạ. Thân và lá non của rau trai có thể được luộc, xào tỏi ớt và nấu canh xương lợn hoặc canh tôm tép. Những món này đều thơm ngon và mát ngọt.
Chị Ngọc Thái (32 tuổi, Bến Tre) cho biết: "Quê mình có rất nhiều rau trai. Nó không chỉ được xem là một loại rau dân dã mà còn là đặc sản để tiếp đãi khách quý".
Để hái rau trai, bạn nên làm vào buổi sáng sớm khi sương vẫn còn đọng trên lá, khi đó rau trai trông thật non nớt. Người ta thường chọn những ngọn non dài khoảng 3-4cm và có chừng 2-3 lá. Chỉ cần hái một lúc đã đầy rổ, bạn chỉ việc rửa sạch và chế biến thành các món như luộc, xào tỏi hay nấu canh tôm tép.
Mặc dù nhiều người nghĩ rằng luộc rau trai đơn giản, thực tế lại không phải vậy. Bạn cần đun sôi nước trong nồi, sau đó bạn thả rau trai vào và nêm chút đường. Đậy nắp lại và chờ đến khi rau chín. Nếu để lâu quá trên bếp, rau sẽ trở nên mềm nhũn và mất đi sự giòn ngọt và màu xanh tươi.
Đối với rau trai xào tỏi, bạn chỉ cần đun nóng dầu trong chảo, sau đó cho tỏi đã băm nhuyễn vào. Khi tỏi chuyển sang màu vàng, bạn cho rau trai đã luộc sơ vào và nêm gia vị. Món này có thể ăn kèm với cá kho và rất hợp với cơm.
Trong đông y, rau trai có hương vị ngọt nhạt và tính mát. Nó có tác dụng giải nhiệt, kháng sinh, chống viêm, lợi tiểu, tiêu sưng và được sử dụng rộng rãi để chữa bệnh. Cả cây rau trai tươi và cây rau trai khô đều có thể được sử dụng để điều trị cảm cúm, nhiễm khuẩn đường hô hấp, viêm họng, viêm amidan cấp, nhiễm trùng đường tiết niệu, sinh dục và phù thũng.
Thứ mọc dại khắp nơi trở thành đặc sản, chế biến thành món ăn ngon và mang hương vị lạ
