bệnh tuyến giáp là một vấn đề sức khỏe quan trọng mà hàng triệu người trên toàn thế giới đang phải đối mặt. Với 4 loại bệnh chính là bướu giáp đơn thuần, suy giáp, cường giáp và viêm tuyến giáp Hashimoto, bệnh tuyến giáp đã ảnh hưởng đến khoảng 30% dân số. Điều này đặt ra câu hỏi: "Bệnh tuyến giáp kiêng ăn gì và nên ăn gì để giảm nguy cơ trở nặng?"
Bệnh tuyến giáp là gì?
Trước khi đi sâu vào chi tiết, hãy hiểu rõ về bệnh tuyến giáp. Tuyến giáp là một bộ phận quan trọng của cơ thể, sản xuất hormone để duy trì sự cân bằng chất lượng sống. Khi tuyến giáp gặp sự thay đổi cấu trúc mô học, đặc biệt là rối loạn chức năng tuyến giáp như cường giáp hoặc suy giáp, bệnh tuyến giáp sẽ xuất hiện. Khi tuyến giáp không sản xuất đủ hormone, người bệnh sẽ gặp suy giáp với các triệu chứng mệt mỏi, tăng cân và cảm giác lạnh. Ngược lại, khi tuyến giáp tạo ra quá nhiều hormone, người bệnh sẽ mắc cường giáp với triệu chứng mệt mỏi, lo lắng, tim đập nhanh và sụt cân.
Người mắc bệnh tuyến giáp kiêng ăn gì?
Để kiểm soát bệnh tuyến giáp và tránh những biến chứng nặng hơn hoặc tái phát, chế độ ăn uống hợp lý là điều cần thiết. Dưới đây là một số loại thực phẩm người bệnh tuyến giáp nên kiêng ăn nhằm cải thiện tình trạng bệnh:
1. Đậu nành
Đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành như đậu hũ, nước tương và sữa đậu nành không tốt cho những người có bướu giáp hoặc nhân giáp. Chất goitrogens trong đậu nành gây cản trở sự hấp thu iốt vào tuyến giáp, gây phình to cổ. Ngoài ra, đậu nành chứa phytoestrogen, có thể can thiệp vào hoạt động bình thường của tuyến giáp. Chất isoflavone trong đậu nành cũng có thể gây hại cho sức khỏe tuyến giáp.
2. Các loại đồ hộp và thực phẩm chế biến sẵn, đồ đông lạnh
Thực phẩm chế biến sẵn và đồ hộp không tốt cho người bệnh tuyến giáp vì chúng chứa calo rỗng và các chất phụ gia không tốt cho sức khỏe. Thức ăn nhanh cũng chứa lượng chất béo cao và có thể làm chậm quá trình sản xuất thyroxin trong tuyến giáp hoặc làm mất tác dụng của một số loại thuốc điều trị.
3. Thực phẩm giàu xơ: bông cải xanh, súp lơ trắng
Các loại rau họ cải như bông cải xanh, bắp cải, súp lơ, cải xoăn, củ cải, cải ngọt chứa nhiều chất xơ và các chất dinh dưỡng khác, nhưng có thể cản trở việc sản xuất hormone tuyến giáp và ngăn chặn khả năng sử dụng iốt của tuyến giáp. Tuy nhiên, việc tiêu thụ một lượng đáng kể các loại rau họ cải này có thể ảnh hưởng đến sự hấp thụ iốt. Do đó, người bệnh cần chỉ bổ sung khoảng 142 gram các loại rau họ cải này mỗi ngày để không ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp.
4. Thực phẩm béo: bơ, thịt, đồ chiên
Chất béo có thể làm gián đoạn khả năng hấp thụ thuốc thay thế hormone tuyến giáp và cản trở việc sản xuất hormone tuyến giáp. Vì vậy, người bệnh tuyến giáp nên tránh ăn các loại thực phẩm chiên rán và giảm lượng chất béo từ nguồn như bơ, sốt mayonnaise, bơ thực vật và thịt mỡ.
5. Thực phẩm có chứa đường (đồ ngọt)
Thức phẩm chế biến như bánh quy, bánh ngọt, kẹo, đồ ngọt, đồ uống có đường và đồ ăn nhẹ đóng gói có chứa đường tinh luyện không tốt cho người bệnh tuyến giáp. Đường tinh luyện có thể làm tăng lượng đường trong máu, dẫn đến tăng cân và gây ra các vấn đề sức khỏe khác. Ngoài ra, đường tinh luyện cũng có thể gây hại cho tuyến tụy và gan. Thay vào đó, người bệnh có thể ăn các loại trái cây, rau và protein từ gia cầm như gà không da hoặc cá để bổ sung chế độ ăn uống của mình.
6. Lúa mạch, lúa mì, mì ống
Gluten có thể được tìm thấy trong các loại ngũ cốc như lúa mạch, lúa mạch đen, lúa mì và các loại ngũ cốc khác. Tuy nhiên, người bệnh suy giáp nên giảm lượng gluten tiêu thụ. Đối với người bệnh celiac, chất gluten có thể gây kích ứng ruột non, cản trở sự hấp thụ thuốc thay thế hormone tuyến giáp.
7. Nội tạng
Người bệnh tuyến giáp nên hạn chế ăn nội tạng động vật vì chúng chứa hàm lượng axit lipoic cao có thể ảnh hưởng đến một số loại thuốc tuyến giáp trong quá trình điều trị và gây rối loạn tuyến giáp.
8. Chất xơ dư thừa từ các loại đậu và rau
Ăn đủ chất xơ là tốt cho cơ thể, nhưng ăn quá nhiều có thể ảnh hưởng đến quá trình điều trị suy giáp. Người lớn từ 50 tuổi trở xuống nên bổ sung từ 25 - 38 gram chất xơ mỗi ngày. Lượng chất xơ từ ngũ cốc nguyên hạt, rau, trái cây và các loại đậu vượt quá mức có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và cản trở sự hấp thụ thuốc thay thế hormone tuyến giáp. Nếu người bệnh ăn kiêng nhiều chất xơ, cần hỏi ý kiến bác sĩ để điều chỉnh liều thuốc tuyến giáp phù hợp.
9. Một số loại trái cây: đào, lê, dâu tây
Trái cây như đào, lê và dâu tây là những món ăn hấp dẫn, nhưng không tốt cho người bệnh tuyến giáp. Thay vào đó, người bệnh có thể chọn các loại trái cây khác như việt quất, anh đào, cam, quýt chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp cải thiện tình trạng tuyến giáp và không gây bướu cổ.
10. Đồ uống: cà phê, bia rượu
Thức phẩm và đồ uống có chứa caffein như cà phê, trà, soda và socola có thể làm tăng triệu chứng cường giáp và gây khó chịu, tim đập nhanh. Nếu có các triệu chứng này, người bệnh nên tránh uống hoàn toàn hoặc uống ít. Ngoài ra, người bệnh có thể thay thế bằng nước ép, rượu táo nóng hoặc trà thảo mộc tự nhiên. Uống rượu thường xuyên hoặc nhiều có thể hại tuyến giáp và gây suy giáp.
Bệnh tuyến giáp nên ăn gì tốt?
Người bệnh tuyến giáp thường không biết nên ăn gì để tốt cho sức khỏe của mình. Dưới đây là một số loại thực phẩm tốt cho người bệnh tuyến giáp có thể lựa chọn:
1. Thực phẩm giàu i-ốt
I-ốt có vai trò quan trọng trong cân bằng nội tiết tố của tuyến giáp và giúp giảm sự hình thành các khối u tuyến giáp. Rong biển và hải sản là những nguồn thực phẩm giàu i-ốt nên tốt cho người bị bướu giáp. Việc bổ sung i-ốt trong khẩu phần ăn hàng ngày cần được kiểm soát, đặc biệt với những người đang điều trị bằng i-ốt phóng xạ hoặc phương pháp khác.
2. Rau lá xanh
Các loại rau lá xanh như rau mồng tơi, rau diếp cá và rau muống chứa nhiều magiê và khoáng chất khác, giúp cung cấp dưỡng chất tốt cho tuyến giáp và cơ thể.
3. Các loại hạt
Hạt như hạnh nhân, hạt điều và hạt bí rất giàu magiê và protein thực vật, cung cấp vitamin B, vitamin E và các khoáng chất khác, giúp hỗ trợ hoạt động của tuyến giáp. Hạt lanh chứa axit béo omega-3 có vai trò quan trọng với chức năng của tuyến giáp.
4. Sữa chua ít béo
Sữa chua ít béo chứa nhiều i-ốt và vitamin D, hai yếu tố quan trọng giúp tuyến giáp hoạt động tốt. I-ốt giúp sản xuất hormone tuyến giáp và vitamin D tham gia vào quá trình điều hòa hệ thống miễn dịch, giúp ngăn bệnh Hashimoto. Sữa chua ít béo là một lựa chọn tốt cho người bệnh tuyến giáp.
5. Rong biển
Rong biển giàu i-ốt nên là lựa chọn phù hợp cho người bệnh tuyến giáp. Tuy nhiên, việc bổ sung i-ốt từ rong biển cần được thực hiện vừa phải để không gây hại cho cơ thể.
6. Trứng
Trứng chứa nhiều i-ốt, selen, axit béo omega-3 và nhiều chất dinh dưỡng khác cần thiết cho một tuyến giáp khỏe mạnh. Tuy nhiên, người bệnh cần có chế độ ăn uống lành mạnh và đa dạng để cải thiện sức khỏe.
7. Táo
Táo chứa nhiều chất dinh dưỡng và cũng là một nguồn cung cấp i-ốt tốt cho tuyến giáp.
8. Thịt gà
Thịt gà là nguồn cung cấp protein và kẽm tốt cho sức khỏe. Kẽm là một yếu tố quan trọng trong việc điều chỉnh hormone tuyến giáp trong cơ thể.
Việc tìm hiểu về các loại thực phẩm kiêng ăn và nên ăn là quan trọng để người bệnh tuyến giáp có thể quản lý bệnh tốt hơn và cải thiện chất lượng sống. Ngoài việc chú ý đến chế độ ăn, người bệnh cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ và nhận tư vấn từ bác sĩ để kiểm soát triệu chứng và nguy cơ của bệnh tuyến giáp.
