Hình ảnh quả cây vả - Dược liệu gần giống với quả sung
Cây vả từ lâu đã được sử dụng làm dược liệu trong điều trị bệnh . Quả, rễ và lá của cây đều có tác dụng và được sử dụng trong nhiều loại bài thuốc, nhưng phần quả là loại được sử dụng phổ biến nhất. Quả vả có thể được sử dụng để điều trị táo bón, kiết lỵ, lòi dom,...
Mô tả cây vả dược liệu
1. Đặc điểm thực vật
Cây vả là một loại cây gỗ có thân và cành lớn, cao khoảng 5 - 10m. Cây có lá hình tim gần như tròn, lá mềm và có lông ở mặt dưới. Cụm hoa của cây thường mọc dày đặc trên thân hoặc trên cành già. Quả của cây có vỏ màu xanh và lông mịn, bên trong quả có lớp cơm màu trắng và khi chín quả sẽ có màu đỏ.
Phần quả là được sử dụng phổ biến nhất trong điều trị bệnh
2. Bộ phận dùng
Cả quả, rễ và lá của cây vả đều được sử dụng làm vị thuốc, nhưng phần quả được sử dụng phổ biến nhất.
3. Phân bố
Loại cây này được trồng rất phổ biến tại các quốc gia Đông Nam Á. Tại Việt Nam, cây vả phân bố nhiều nơi, nhưng chủ yếu tập trung ở tỉnh Thừa Thiên Huế.
4. Thu hái
Các bộ phận của cây vả có thể được thu hái quanh năm và thường được sử dụng ở dạng tươi mà không qua sơ chế.
Thành phần hóa học
Nghiên cứu cho thấy trong quả vả có chứa các thành phần chính như protein, chất béo, vitamin nhóm B, hợp chất flavonoit và polyphenol, chất nhầy và pectin. Ngoài ra, quả vả còn chứa nhiều khoáng chất và nguyên tố vi lượng như calcium, magnesium, sodium, phosphor, mangan, kẽm, đồng,...
Vị thuốc quả vả
1. Tính vị
Theo các tài liệu y học cổ, quả vả có vị ngọt và tính bình.
2. Quy kinh
Chưa có tài liệu xác nhận về quy kinh của quả vả.
3. Tác dụng dược lý
Theo y học cổ truyền, quả vả có tác dụng nhuận tràng, làm mạnh dạ dày, cầm tiêu chảy, thanh nhiệt, giải độc, tiêu đờm, nhuận phế, kiện vị. Rễ và lá còn có tác dụng giảm độc, tiêu thũng, chỉ thống. Theo y học hiện đại, quả vả có tác dụng làm giảm nguy cơ mắc chứng ung thư và bệnh tim mạch, cung cấp dưỡng chất cho xương, giảm cholesterol, ngăn ngừa thiếu máu, chống oxy hóa và hỗ trợ giảm cân.
4. Cách dùng - liều lượng
Quả vả có thể sử dụng theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào mục đích sử dụng. Có thể sắc chung với các vị thuốc khác để điều trị bệnh. Về liều lượng, chưa có tài liệu ghi nhận lượng tối đa có thể dùng trong một ngày. Tuy nhiên, không nên lạm dụng trong bất kỳ trường hợp nào.
Sau đây là thông tin về một số bài thuốc từ quả vả mà bạn có thể tham khảo:
1. Điều trị chứng táo bón
- Chuẩn bị: 5 quả vả chín, 100g khoai lang, 30g đường đỏ.
- Thực hiện: Quả vả và khoai lang cho vào nồi hầm nhừ. Sau đó cho đường đỏ vào và quấy đều. Chia lượng thuốc này thành 2 lần uống trong ngày. Dùng liên tục trong khoảng 3 - 4 ngày để đạt hiệu quả tốt.
2. Chữa cổ họng sưng đau
- Chuẩn bị: 100g quả vả non, 30g búp tre, 50g lá chó đẻ.
- Thực hiện: Các nguyên liệu đã chuẩn bị đem giã nát rồi sao nóng trên lửa nhỏ. Đắp trực tiếp vào cổ khi thuốc còn ấm và băng giữ cố định. Mỗi ngày làm 2 lần, áp dụng cách này liên tục trong vài ngày.
3. Điều trị bệnh trĩ, đại tiện khô cứng
- Chuẩn bị: 10 quả vả cùng với 1 đoạn ruột già lợn.
- Thực hiện: Sơ chế nguyên liệu cho sạch rồi cho vào nồi hầm nhừ và nêm gia vị vừa miệng. Ăn trực tiếp trong ngày. Ngoài ra đối với bệnh trĩ còn có thể dùng phần lá giã nát và đắp vào búi trĩ, mỗi ngày 2 - 3 lần.
Có thể tận dụng quả và lá vả để hỗ trợ điều trị bệnh trĩ
4. Điều trị cảm hoặc ngộ độc
- Chuẩn bị: 200g quả vả, 200g quả sung, 50g lá móc mèo, 50g rễ canh châu.
- Thực hiện: Các vị thuốc trên đem rửa sạch, thái nhỏ rồi phơi khô. Sau đó tẩm 1 ít rượu và cho lên chảo sao vàng. Sắc lấy nước và chia làm 2 lần uống. Mỗi ngày dùng 1 thang thuốc và duy trì liên tục trong 1 tháng.
5. Điều trị tiêu hóa kém, tiêu chảy lâu ngày, tỳ hư
- Chuẩn bị: 100g quả vả phơi khô.
- Thực hiện: Đem nguyên liệu thái thành hạt lựu rồi sao vàng. Hãm trong khoảng 1 lít nước sôi rồi cho thêm ít đường trắng và dùng như uống hằng ngày. Cần kiên trì sử dụng để nhận được hiệu quả.
6. Bài thuốc làm tăng tiết sữa mẹ
- Chuẩn bị: 1 ít quả vả ở dạng khô.
- Thực hiện: Đem nguyên liệu đi sấy giòn và tán thành bột. Mỗi lần lấy khoảng 12g hòa với nước sôi để nguội và uống trực tiếp. Uống 2 lần/ngày trong khoảng 3 - 5 ngày liên tục.
7. Điều trị phế nhiệt, khản tiếng
- Chuẩn bị: 150g quả vả.
- Thực hiện: Sắc nguyên liệu với nước lọc và nêm đường phèn vào cho đủ độ ngọt. Ngày uống 3 lần, mỗi lần chỉ 5g.
8. Chữa viêm loét dạ dày tá tràng
- Chuẩn bị: 1 ít quả vả ở dạng đã sấy khô.
- Thực hiện: Tán nguyên liệu thành bột. Mỗi lần uống khoảng 5g với tần suất 3 lần/ngày.
9. Làm thuốc khai vị
- Chuẩn bị: 500g quả vả vừa chín tới.
- Thực hiện: Nguyên liệu đem thái nhỏ rồi sấy khô và ngâm với khoảng 1 lít rượu trắng trong khoảng 10 - 20 ngày. Mỗi ngày uống 2 - 3 lần, mỗi lần chừng 20 - 30ml. Uống trước 2 bữa ăn chính và trước khi đi ngủ.
Những lưu ý khi sử dụng quả vả để chữa bệnh
- Không dùng cho trẻ em vì hàm lượng đường cao có thể gây tiêu chảy và sâu răng.
- Ăn quá nhiều quả vả cùng một lúc có thể gây đầy bụng.
- Người bình thường sử dụng không đúng cách có thể gây hạ đường huyết.
Thông tin về cây vả và công dụng chữa bệnh chỉ mang tính chất tham khảo. Trước khi sử dụng vị thuốc này, hãy tham khảo ý kiến của người có chuyên môn.
