Quả khế không chỉ là một loại trái cây ngon mà còn có rất nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Theo bác sĩ Nguyễn Thị Mai Phương, chuyên gia Y học cổ truyền tại bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội), quả khế có vị chua, tính bình, và có nhiều tác dụng như thanh nhiệt, giải khát, trừ phong, tiêu viêm, lợi tiểu, và long đờm. Ngoài ra, khế còn chứa nhiều dưỡng chất như canxi, sắt, natri, phốt pho, kali, và vitamin A, C, B1, B2.
Quả khế - một loại thực phẩm và thuốc quý
Người dân thường sử dụng khế trong các món ăn như gỏi, trộn hoặc ăn tươi. Khế cũng có thể được sử dụng để chữa trị nhiều bệnh, đặc biệt là các bệnh về hô hấp. Bác sĩ Phương khuyến nghị sử dụng khế để trị ho, đau họng. Cách làm rất đơn giản, chỉ cần ép nước từ 1-2 quả khế và uống trong 3 đến 5 ngày. Tuy nhiên, khi chọn khế, hãy chọn những quả tươi, ngon, không bị dập.
Quả khế có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Ảnh: P.T.
Đối với cảm cúm, khi có các dấu hiệu như ho, hắt hơi, đau nhức cơ mẩy, sốt nhẹ, bạn có thể dùng khế nướng và vắt lấy nước cốt. Sau đó, hòa khoảng 50ml rượu trắng với nước ép khế và uống 1-2 lần mỗi ngày trong khoảng 3 ngày để giảm triệu chứng của cảm cúm.
Ngoài ra, khế còn được sử dụng để trị bí tiểu. Bạn có thể làm như sau: lấy khoảng 7 quả khế, cắt lấy 1/3 phần cuống quả và nấu với 600ml nước. Khi nước còn khoảng 300ml và để nguội, sau đó uống. Lưu ý, nên uống khi nước ấm. Bạn cũng có thể dùng khế và tỏi giã nát trộn vào nhau và đắp lên vùng rốn để trị bệnh.
Bác sĩ Phương cũng khuyến nghị không lạm dụng khế khi sử dụng làm thuốc trị ho, cảm cúm. Nếu các triệu chứng không giảm, bạn nên tới các cơ sở y tế để được khám và nhận tư vấn từ bác sĩ.
Sử dụng khế để thanh lọc phổi và chữa bệnh
Theo bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ, chuyên gia Y học cổ truyền tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, quả khế còn có thể dùng để thanh lọc phổi và chữa các bệnh về xương khớp.
Cách sử dụng khế làm thuốc rất đơn giản. Bạn có thể ngâm khế cùng đường phèn và uống để tốt cho xương khớp và thanh lọc phổi. Để làm điều này, lấy đường phèn cho thêm nước vào và nấu sôi cho đường tan hoặc để cả viên. Khế chua rửa sạch, gọt tai và chẻ dọc hoặc ngang. Tỷ lệ là 1kg khế ngâm chung với 200g đường phèn. Sau đó, thêm một lớp khế và tiếp theo là một lớp đường hoặc cho nước đường pha sẵn. Khi ngâm, nên cho thêm vài lát gừng mỏng.
Theo bác sĩ Vũ, không chỉ quả mà các phần khác của cây khế cũng có tác dụng chữa bệnh trong dân gian.
- Lá khế: Lá khế có vị chua, chát, tính bình, và có công dụng mát huyết, giải nhiệt, tiêu viêm, lợi tiểu, chữa dị ứng mẩn ngứa, cảm mạo, nhức đầu, sốt xuất huyết, tiểu buốt, tiểu khó, và ngộ độc. Lá khế có thể được dùng để chữa mề đay, mẩn ngứa.
Người dân có thể dùng lá khế để tắm hàng ngày. Cách làm rất đơn giản, chỉ cần nấu 1 nồi nước và cho lá khế vào đun sôi từ 3 đến 5 phút. Sau đó để nguội và tắm. Bạn cũng có thể sấy khế cho vàng rồi chườm lên vùng da bị ngứa hoặc nấu nước lá khế để xông hơi. Lá khế giã nát cùng muối hạt ngâm có thể giúp trị viêm họng cấp.
- Hoa khế: Hoa khế cũng có thể được sử dụng để chữa trị một số bệnh. Ví dụ, để trị ho trẻ em, bạn có thể dùng hoa đu đủ đực, hoa khế, lá tía tô và đường phèn. Hòa các thành phần này lại với một ít nước lọc, đun sôi từ từ và để nguội. Hằng ngày, cho bé uống 1/2 thìa cà phê, uống bằng cách thấm dần ở đầu lưỡi. Bạn cũng có thể dùng hoa khế và gừng để trị viêm phế quản cấp tính, hoặc dùng hoa khế để trị chứng nóng lạnh bất thường.
Tuy nhiên, khi ăn khế, bác sĩ Vũ lưu ý không ăn lúc đói bụng vì khế nhiều axit có thể gây tác hại cho dạ dày. Khế cũng giàu oxalate có thể gây sỏi thận. Người có tiền sử sỏi thận không nên ăn quá nhiều khế.
Với những tác dụng trên, quả khế đã chứng tỏ mình là một loại thực phẩm và thuốc quý đáng để dùng trong cuộc sống hàng ngày.
