Ốc sên, chúng ta thường nghĩ đến những kẻ gây hại trong mùa màng cây cối. Tuy nhiên, ốc sên cũng có những lợi ích đáng kể cho sức khỏe con người. Vậy ốc sên là gì? Chúng có công dụng cụ thể như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu nhé.
Ốc sên là gì?
Ốc sên là loài động vật thân mềm sống được cả trong nước và trên cạn. Tuy nhiên, chúng chủ yếu được tìm thấy trên cạn trong những vùng đất ẩm ướt. Ốc sên thuộc họ Achatinidae và luôn mang trên thân một chiếc vỏ cứng. Chúng di chuyển rất chậm và có phần thân nhỏ hơn so với phần vỏ. Ốc sên cũng có miệng và tua miệng xung quanh, khác biệt so với ốc thông thường.
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Trên toàn thế giới, có khoảng 60.000 loài ốc sên được phân bố khắp nơi. Một số loài ốc sên có phần vỏ tiêu giảm và được gọi là sên trần, tuy nhiên, chúng vẫn giữ nguyên cách di chuyển và phần cơ thể của ốc sên.
Đặc điểm của ốc sên
ốc sên thường có kích cỡ nhỏ, chỉ từ 2-5cm và nặng khoảng 5-20g. Tuy nhiên, ốc sên biển có kích cỡ và trọng lượng lớn hơn. Cơ thể của ốc sên gồm ba phần: đầu, chân và thân. Vỏ của ốc sên thường có màu vàng ở những con già và màu nâu đất ở những con non.
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Phần đầu của ốc sên chứa miệng xung quanh là tua miệng và tua đầu. Mắt của ốc sên rất nhỏ, hầu như không có chức năng thị giác, thay vào đó chúng sử dụng hai tua đầu để định hướng di chuyển. Giữa hai tua miệng là lỗ miệng có những chiếc răng nhỏ giúp ốc sên có thể ăn lá cây. Mỗi chú ốc sên có thể có đến 14.000-25.000 chiếc răng, và răng của chúng chỉ là những chiếc gai mềm xếp thành dãy, thay thế khi cần thiết.
Ốc sên cũng có phần chân dưới bụng, một lớp cơ chắc khỏe nằm dưới phần thân. Chúng di chuyển nhờ chất nhầy tiết ra dưới bụng, được xếp vào lớp chân bụng. Phần thân trên được bảo vệ bởi lớp vỏ xoắn.
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Ốc sên thường có màu vàng trong khi còn nhỏ và màu nâu đậm khi trưởng thành. Trên vỏ của ốc sên có những vết sọc trắng. Hình dạng vỏ xoắn ốc gồm đỉnh và miệng vỏ, gồm hai lớp là lớp sừng ở ngoài và lớp xà cừ ở bên trong. Giữa vỏ và thân ở một bên lưng có một lỗ được gọi là lỗ thở, giúp ốc sên hít không khí vào khoang phổi trong vỏ. Phần chất nhầy ở dưới thân cũng giúp ốc tránh mất nước trong thời tiết nắng nóng.
Tập tính sống của ốc sên
Chúng ta thường nghe nói "chậm như ốc sên", và đúng thật với vận tốc di chuyển chỉ khoảng 12m/h, chúng cũng không thích di chuyển nhanh chóng.
Ốc sên thường sống bám trên các vách tường, khe đá ẩm ướt. Chúng không thích nhiệt độ quá nóng và khi đó chúng sẽ ẩn nấp trong những bụi cây rậm.
Mắt của ốc sên đã thoái hóa và không có chức năng quan sát và điều hướng di chuyển. Thay vào đó, chúng sử dụng hai tua đầu nhạy cảm để xác định mùi vị và phát hiện chướng ngại vật xung quanh. Nhờ những chiếc tua nhạy cảm này, ốc sên có thể tìm thấy nguồn thức ăn và điều kiện sống thích hợp.
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Ốc sên là loài lưỡng tính và có khả năng tự đẻ trứng. Chúng có thể biến đổi giới tính để thuận lợi cho quá trình giao phối. Điều này giải thích vì sao ốc sên chậm chạp trong việc tìm kiếm bạn đời.
Sau quá trình giao phối, cả hai đều có thể mang thai và đẻ trứng. Ốc sên đẻ trứng trong các kẽ đá hoặc dưới bụi cây rậm. Những con non nở sau 10-30 ngày và chúng sẽ ăn những quả trứng không nở để nhanh chóng phát triển.
Mặc dù nhỏ bé, ốc sên là một loài có khả năng ăn nuốt mang tính phàm ăn. Chúng có thể ăn hơn 500 loài cây, bao gồm cả những loại cây có độc. Vì vậy, ốc sên thường bị coi là kẻ phá hoại mùa màng và bị người nông dân ghét bỏ.
Thời tiết lạnh và mưa nhiều thì mới thấy được ốc sên, chúng sẽ ngủ đông. Ốc sên thu mình trong chiếc vỏ, lúc này chúng vùi mình trong đất hoặc trong khe đá và không ăn trong suốt một mùa lạnh. Tuy rất phàm ăn, ốc sên lại chịu đói rất tốt. Có những thí nghiệm cho thấy ốc sên có thể tồn tại mà không ăn trong 4 năm.
Vai trò của ốc sên
Ốc sên đóng vai trò quan trọng trong môi trường sống và cả đối với con người. Dưới đây là những vai trò đáng chú ý của chúng:
- Làm thức ăn cho những động vật khác như chim, chuột, cua, rắn và nhiều loài khác.
- Cung cấp nguyên liệu trong y học. Vì ốc sên có tính hàn, nên được sử dụng trong y học cổ truyền để bồi bổ, thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu và chống co thắt. Thịt ốc sên thường được dùng để nấu kết hợp với các loại thuốc khác để chữa bệnh .
- Ốc sên cũng được sử dụng rộng rãi trong làm đẹp. Chiết xuất từ cơ thể ốc sên có thể được tinh chế thành mỹ phẩm chống lão hóa, dưỡng ẩm và trị mụn, được khuyên dùng bởi các chuyên gia da liễu.
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Bài viết này đã giới thiệu đầy đủ thông tin về ốc sên, đặc điểm và vai trò của chúng. Mặc dù có lợi ích rõ rệt, ốc sên cũng để lại tác hại đáng kể. Vì vậy, chúng ta chỉ nên nuôi những giống ốc sên mang lại giá trị với sức khỏe và tiêu diệt loài gây hại trong mùa màng.
