bệnh tai xanh ở lợn, hay còn được biết đến là hội chứng rối loạn sinh sản và hô hấp, là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do một loại virus thuộc giống Arterivirus gây ra. Bệnh này lây lan nhanh chóng và có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Bệnh tai xanh ở lợn: Tác nhân và cách lây truyền
Virus gây bệnh tai xanh ở lợn có thể lây truyền qua không khí, tiếp xúc trực tiếp, dụng cụ chăn nuôi, tinh dịch và cả qua vật chủ trung gian như ruồi, muỗi, ve, và các loại côn trùng tương tự. Virus này tồn tại trong cơ thể vật nuôi và lây bệnh trong vòng 2-3 tháng.
Khi lợn mắc bệnh tai xanh, chúng cũng dễ bị mắc các bệnh bội nhiễm khác như tụ huyết trùng, Glasser, E.coli, viêm phổi, v.v.
Nhận biết triệu chứng bệnh tai xanh ở lợn
Triệu chứng của bệnh tai xanh có thể nặng hoặc nhẹ tuỳ thuộc vào chủng virus, tuổi lợn, sức đề kháng của lợn và quá trình chăm sóc từ người nuôi. Lợn nái, lợn con, lợn thịt và lợn đực sẽ có những triệu chứng bệnh lý khác nhau.
1. Lợn nái:
- Lợn nái có thể xảy thai vào giai đoạn cuối, thai chết lưu ở giai đoạn hai hoặc bị chết yểu sau khi sinh ra.
- Lợn có dấu hiệu sốt cao, lên đến 40 - 42ºC.
- Lợn bị viêm phổi, tiêu chảy, khó thở, thở nhanh, chảy nước mũi.
- Dấu hiệu đặc trưng là tai chuyển màu từ hồng, đỏ thâm, xanh, tím đen, rồi tử vong.
- Heo nái nuôi con có biểu hiện mất sữa, viêm vú, da biến màu và sinh non.
- Tỷ lệ chết 10%.
2. Lợn con theo mẹ:
- Bệnh tai xanh ở lợn sẽ có dấu hiệu gầy yếu, sức sống thấp.
- Lợn bú khó khăn, mắt có ghèn màu nâu, da có nhiều vết phồng rộp.
- Lợn bị tiêu chảy, ủ rũ, viêm phổi dẫn đến tỷ lệ tử vong cao, khoảng 30 - 50%.
3. Lợn thịt, lợn cai sữa:
- Một số con biếng ăn, chậm lớn, lông cứng.
- Sốt cao trên 40 oC.
- Tai lạnh, chân sau yếu, đi loạng choạng.
- Màu da chuyển từ hồng đỏ sang tím xanh nhạt.
- Lợn hắt hơi, thở nhanh.
- Tỷ lệ chết từ 12-15%, đa phần bị bội nhiễm các bệnh khác dẫn đến tỉ lệ chết 100% nếu không điều trị kịp thời.
4. Lợn đực giống:
- Lợn bị bệnh tai xanh sẽ có các dấu hiệu ban đầu là sốt, bỏ ăn, đờ đẫn và khó thở.
- Lợn giảm hưng phấn, mất tính dục và lượng tinh dịch ít đi.
- Bệnh xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng lợn nái và lợn con có tỉ lệ mắc bệnh cao hơn. Nếu không được phát hiện sớm, điều trị và cách ly kịp thời, bệnh có thể gây chết hàng loạt.
Triệu chứng bệnh tai xanh
Các triệu chứng bệnh tai xanh ở lợn bao gồm màu da tím tái ở tai, mõm, bụng, viêm phổi kẽ, tích dịch ở xoang bụng, hạch bạch huyết sưng to hơn bình thường, lợn xuất huyết đa phủ tạng và bệnh tích ở cổ tử cung.
Chẩn đoán bệnh tai xanh ở lợn
Ngoài việc nhận biết bệnh tai xanh ở lợn qua các triệu chứng lâm sàng, người nuôi cần thực hiện các phương pháp chẩn đoán để phân biệt với các loại bệnh tương tự. Một trong những phương pháp chẩn đoán phổ biến là kiểm tra mẫu máu của lợn bị nhiễm bệnh bằng phương pháp ELISA để xác định mức độ kháng thể trong cơ thể.
Điều trị và phòng tránh bệnh tai xanh
Hiện chưa có thuốc đặc hiệu để điều trị bệnh tai xanh ở lợn do virus gây ra. Tuy nhiên, người nuôi có thể thực hiện một số cách khống chế dịch bệnh như tiêu độc, sát trùng chuồng trại bằng các loại thuốc chuyên dụng, nâng cao sức đề kháng toàn đàn bằng việc bổ sung chế phẩm sinh học và Vitamin C vào thức ăn, khống chế các bệnh kế phát khác, và bố trí tiêm phòng khi hết bệnh và ổn định.
Phòng bệnh tai xanh ở lợn cũng rất quan trọng. Để phòng bệnh trước khi có dịch, người nuôi cần định kỳ tiêm phòng vaccine, đảm bảo thức ăn đầy đủ dinh dưỡng và vitamin để tăng sức đề kháng, giữ chuồng trại sạch sẽ và thoáng mát, vệ sinh đầy đủ, bổ sung chế phẩm sinh học vào thức ăn và định kỳ xét nghiệm bệnh.
Khi dịch bệnh bùng phát, người nuôi cần cách ly lợn bị nhiễm bệnh, tiêu hủy xác lợn chết theo quy định của ngành thú y, không mua lợn bị nhiễm bệnh, và tuân thủ các biện pháp vệ sinh để tránh lây nhiễm.
Việc hiểu và chủ động phòng tránh bệnh tai xanh ở lợn là cách tốt nhất để bảo vệ đàn lợn khỏi mất mát và giúp duy trì sự phát triển của ngành chăn nuôi.
