Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra. Bệnh không chỉ gây sốt, mà còn gây ra các triệu chứng xuất huyết. Sốt xuất huyết là tình trạng thiếu hụt tiểu cầu trong máu do virus Dengue gây ra. Điều này gây cản trở quá trình hình thành cục máu đông ở thành mạch, dẫn đến việc máu chảy liên tục và kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và có thể gây nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Vậy, trong tình trạng sốt xuất huyết, chúng ta nên ăn gì để tăng tiểu cầu một cách nhanh chóng và hiệu quả?
Sốt xuất huyết và ảnh hưởng đến tiểu cầu
Tiểu cầu là một loại tế bào nhỏ trong máu, cùng với hồng cầu và bạch cầu. Trong người bình thường, số lượng tiểu cầu trong máu dao động từ 150 đến 450 nghìn/microlit máu, tức là một 1 lít máu sẽ chứa khoảng 50 đến 400 tỷ tế bào tiểu cầu. Tiểu cầu không chỉ có chức năng kích thích quá trình đông máu, hình thành cục máu đông và làm chậm quá trình chảy máu, mà còn đóng vai trò là tuyến phòng thủ chống lại các phản ứng nhiễm trùng và viêm do virus gây ra.
Khi mắc bệnh sốt xuất huyết, virus Dengue xâm nhập vào hệ thống tuần hoàn, tấn công các tế bào tiểu cầu và làm tiểu cầu biến đổi cấu trúc kháng nguyên, nhân lên nhanh chóng và tiêu diệt các tế bào tiểu cầu bình thường. Điều này làm tăng nhanh số lượng virus Dengue trong cơ thể, làm giảm số lượng tiểu cầu trong máu và làm suy yếu chức năng chống viêm và chảy máu.
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Một số triệu chứng do suy giảm tiểu cầu khi mắc bệnh sốt xuất huyết bao gồm chảy máu cam, chảy máu chân răng, chảy máu ở vết thương kéo dài, tiểu tiện ra máu, da phát ban, vùng da có màu tím, đỏ hoặc vàng nâu, đi ngoài ra máu đỏ tươi/hắc ín, dễ bầm tím sau những va chạm nhẹ, kinh nguyệt bất thường, và nhiều triệu chứng khác.
Cách tăng tiểu cầu trong trường hợp sốt xuất huyết
Thực tế cho thấy, việc tăng số lượng tiểu cầu chỉ thông qua chế độ ăn uống hoặc tập luyện thể dục, thể thao khá khó khăn và không mang lại hiệu quả cao. Thay vào đó, người mắc sốt xuất huyết có thể nhận tiểu cầu từ người khác thông qua truyền tiểu cầu qua đường tĩnh mạch để tái tạo số lượng tiểu cầu bình thường trong máu.
Tuy nhiên, vẫn có thể cải thiện số lượng tiểu cầu trong máu một cách tự nhiên thông qua một số loại thực phẩm . Đây là một phương pháp dự phòng trong trường hợp bị suy giảm tiểu cầu.
Sữa
Sữa là một loại thực phẩm dinh dưỡng chứa nguồn canxi và protein dồi dào, có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức mạnh của xương và cơ bắp trong cơ thể. Ngoài ra, sữa còn chứa vitamin K - một loại vitamin cần thiết cho quá trình đông máu. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, uống sữa thường xuyên có thể cải thiện số lượng tiểu cầu trong máu. Vì vậy, uống một ly sữa mỗi ngày là một giải pháp khắc phục tình trạng thiếu hụt tiểu cầu do sốt xuất huyết.
Rau lá xanh
Rau lá xanh là nguồn cung cấp vitamin K dồi dào, có vai trò quan trọng trong quá trình đông máu và tăng số lượng tiểu cầu. Các loại rau lá xanh giàu vitamin, bổ sung chúng vào chế độ ăn uống sẽ giúp tăng số lượng tiểu cầu trong máu. Các loại rau xanh giàu vitamin bao gồm mùi tây, húng quế, rau bina (rau chân vịt), cải xoăn, bông cải xanh, cải thìa, cần tây,...
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Chiết xuất lá đu đủ
Đu đủ là một cây thuốc nam phổ biến ở Việt Nam. Lá đu đủ không chỉ làm thực phẩm, mà còn là một vị thuốc dân gian nổi tiếng có khả năng tăng số lượng tiểu cầu do sốt xuất huyết gây ra. Nhiều nghiên cứu lâm sàng đã chứng minh rằng chiết xuất lá đu đủ có lợi cho việc thúc đẩy gia tăng số lượng tiểu cầu trong bệnh sốt xuất huyết và sốt siêu vi. Vì vậy, bạn có thể uống nước ép lá đu đủ hoặc sử dụng chiết xuất dạng viên nén để duy trì ngưỡng ổn định của chỉ số tiểu cầu trong máu.
Trái lựu
Trái lựu có hàm lượng chất sắt rất cao, giúp cơ thể cải thiện lượng máu và tăng số lượng tiểu cầu trong máu. Loại trái cây này cũng chứa nhiều hoạt chất có tính oxy hóa mạnh và vitamin C, giúp tăng cường khả năng miễn dịch và chống nhiễm trùng hiệu quả trong giai đoạn mắc bệnh sốt xuất huyết.
Bí ngô
Bí ngô là nguồn cung cấp vitamin phong phú và có khả năng tăng cường số lượng tiểu cầu được sản xuất bởi tủy xương.
Cỏ lúa mì
Cỏ lúa mì chứa một loại chất diệp lục có cấu trúc tương tự như huyết sắc tố trong máu. Cỏ lúa mì có lợi trong việc tăng số lượng tiểu cầu và cũng có tác dụng tăng tổng số lượng hồng cầu và bạch cầu trong máu.
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Nước dừa
Nước dừa là một thức uống giàu chất dinh dưỡng và chứa hàm lượng chất điện giải cao, rất hữu ích trong việc gia tăng số lượng tiểu cầu trong máu cho người bị sốt xuất huyết và hỗ trợ cải thiện tình trạng hụt dịch, thiếu nước do triệu chứng sốt của sốt xuất huyết gây ra.
Thịt nạc
Thịt nạc là thực phẩm giàu protein, vitamin B12 và kẽm, giúp tăng số lượng tiểu cầu trong máu đáng kể và chậm lại quá trình suy giảm tiểu cầu, duy trì mức tiểu cầu bình thường trong máu. Bạn có thể bổ sung thịt nạc từ gà tây, gà ta, thịt bò hoặc thịt cua vào chế độ dinh dưỡng khi bị sốt xuất huyết.
Các chất dinh dưỡng giúp tăng tiểu cầu
Ngoài các loại thực phẩm đã được đề cập, các chất dinh dưỡng sau cũng giúp tăng tiểu cầu trong trường hợp sốt xuất huyết.
Vitamin B12
Vitamin B12 có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự khỏe mạnh cho các tế bào máu. Thiếu hụt vitamin B12 có thể dẫn đến suy giảm số lượng tiểu cầu trong máu. Bạn có thể bổ sung vitamin B12 từ gan, trứng và hải sản.
Sắt
Sắt là một chất dinh dưỡng quan trọng giúp sản xuất các tế bào hồng cầu và tiểu cầu. Thiếu sắt liên quan đến tiểu cầu thấp và huyết sắc tố thấp, có thể gây ra bệnh thiếu máu. Bổ sung các loại thực phẩm giàu sắt vào chế độ dinh dưỡng như rau bina (rau chân vịt), hạt bí ngô, ổi, đậu lăng, chuối sống, ...
Folate
Folate là một loại vitamin nhóm B, còn được gọi là axit folic. Nó hỗ trợ sự sản xuất và tăng cường số lượng các loại tế bào trong cơ thể, bao gồm tiểu cầu và hồng cầu. Các loại thực phẩm giàu folate bao gồm cam, đậu phộng, đậu lăng, đậu tây, ...
Vitamin A
Vitamin A cần thiết cho sự khỏe mạnh của các tế bào tiểu cầu. Loại vitamin này cần thiết cho quá trình hình thành protein trong cơ thể, giúp phân chia và tăng trưởng các tế bào trong cơ thể. Các loại thực phẩm giàu vitamin A bao gồm bí đỏ, cà rốt, khoai lang, ...
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Vitamin C
Vitamin C có liên quan chặt chẽ đến mức độ tiểu cầu trong cơ thể. Nó cần thiết để cải thiện và duy trì khả năng miễn dịch, đặc biệt đối với những người mắc sốt xuất huyết. Vitamin C cải thiện quá trình hấp thụ chất sắt và tăng cường số lượng tiểu cầu trong máu. Các nguồn cung cấp vitamin C tuyệt vời là các loại trái cây có múi như chanh, cam, bưởi, dứa, ...
Vitamin D
Vitamin D không chỉ tốt cho xương, dây thần kinh, cơ bắp và hệ thống miễn dịch, mà còn giúp tăng tiểu cầu cho người bị sốt xuất huyết. Việc tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời (phơi nắng) có thể tạo ra một lượng nhất định vitamin D, nhưng không đáng kể. Vì vậy, có thể kết hợp với việc bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin D vào chế độ ăn uống hàng ngày, chẳng hạn như cá ngừ, cá hồi, cá thu, dầu gan cá, lòng đỏ trứng, sữa chua, sữa, ...
Theo Viện Nghiên cứu Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), người lớn từ 19 - 70 tuổi cần 15mcg vitamin D mỗi ngày và người già trên 70 tuổi cần 20mcg vitamin D mỗi ngày.
Vitamin K
Vitamin K giúp tăng sinh tế bào trong cơ thể, bao gồm cả tế bào máu và tiểu cầu. Một cuộc khảo sát của Hiệp hội Hỗ trợ tiểu cầu rối loạn Pakistan (PDSA Pakistan) đã chứng minh rằng việc sử dụng vitamin K giúp cải thiện số lượng tiểu cầu và triệu chứng chảy máu ở người mắc sốt xuất huyết.
Các loại thực phẩm cần tránh
Có một số thực phẩm có thể làm giảm số lượng tiểu cầu, bao gồm chất quinine (có trong nước tăng lực), nước uống chứa chất kích thích như rượu, bia, chất làm ngọt nhân tạo Aspartame (có trong đồ ăn nhanh và nước ngọt), nước ép nam việt quất.
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Sốt xuất huyết có thể gây ra tình trạng nghiêm trọng và thậm chí có thể gây tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Vì vậy, chúng ta nên chủ động dự phòng bệnh để không cần phải quan tâm nhiều đến việc ăn gì để tăng tiểu cầu trong trường hợp sốt xuất huyết.
