Sách luôn được coi là một kho tàng tri thức quý báu đối với những người yêu thích văn chương. Là một độc giả đam mê, chắc hẳn bạn luôn quan tâm đến cách bảo quản sách để giữ cho chúng luôn mới mẻ, tránh tình trạng cong góc, ố vàng, hay bị mối mọt tấn công. Hãy cùng khám phá những cách bảo quản sách hiệu quả nhất ngay sau đây.
Vì sao nên bảo quản sách cẩn thận?
Sách không thể thiếu trong cuộc sống, chúng là bạn đồng hành của chúng ta. Vì vậy, hãy luôn trân trọng và bảo vệ sách như một kho tàng tri thức. Việc bảo quản sách không chỉ giữ cho chúng luôn có giá trị và kéo dài tuổi thọ, mà còn thể hiện sự tôn trọng và yêu quý với "người bạn tri thức".
Các cách bảo quản sách hiệu quả là gì?
Sách chịu tác động lớn từ không khí, độ ẩm, và nhiệt độ. Nếu không được bảo quản đúng cách, sách sẽ trở nên ẩm mốc, ố vàng, và cong vênh. Mối mọt thích ẩn náu trong các kệ sách, và khi chúng tấn công, sách sẽ bị hư hỏng và mất mùi ẩm mốc. Những trường hợp nghiêm trọng hơn, các trang sách sẽ bị mục, ăn mòn, và ảnh hưởng lớn đến chất lượng tổng thể của sách.
Tuy nhiên, cách bảo quản sách không chỉ đơn giản là sắp xếp chúng ngay ngắn trên kệ và vệ sinh kệ sách định kỳ. Thực tế cho thấy, có rất nhiều cách bảo quản sách để hạn chế tình trạng ố vàng hoặc mốc mọt. Vậy, cách nào sẽ giúp bảo quản sách bền đẹp và hiệu quả nhất?
Sách khá nhạy cảm với môi trường nên cách bảo quản sách sẽ có đôi chút khó khăn
Những cách bảo quản sách như mới
Đối với những người đam mê đọc sách hoặc sưu tầm, việc bảo quản sách là một vấn đề cực kỳ quan trọng. Đặc biệt, với những cuốn sách quý hiếm hay có giá trị cao, việc bảo quản sách tốt nhất là không thể thiếu. Dưới đây là một số cách bảo quản sách đơn giản để giữ cho chúng luôn bền đẹp:
Dùng bọc sách để giữ sách như mới
Thường thì sách đã được phủ một lớp kiếng mỏng, nên nhiều người thường không chú ý đến việc bọc bìa sách. Tuy nhiên, điều này là một thói quen không tốt và có thể làm hư hỏng sách. Dù trang bìa sách đã được bọc lớp nilon mỏng, nhưng để bảo quản sách lâu dài, bạn nên dùng thêm bìa sách để bọc lớp bìa bên ngoài.
Dùng bọc sách để giữ sách như mới là cách bảo quản sách dễ dàng nhất
Bọc sách ngay từ khi mua về sẽ giữ cho sách luôn bền đẹp. Lớp nilon sẽ có tác dụng chống thấm nước và bảo vệ sách khỏi ẩm ướt hiệu quả. Hơn thế, bạn cũng nên thay mới bìa sách sau mỗi 3-6 tháng để bảo vệ sách ở trạng thái tốt nhất.
Đặt sách ở những nơi khô thoáng
Sách rất dễ bị ảnh hưởng bởi hơi nước và độ ẩm, vì vậy hãy đặt sách ở những nơi có điều kiện khô thoáng. Kệ sách hoặc giá sách nên được đặt ở những nơi cao ráo, khô thoáng. Nếu bạn có điều kiện, có thể đầu tư một chiếc tủ chống ẩm và điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm để bảo quản sách tốt nhất. Ngoài ra, việc sử dụng máy hút ẩm mini trong nhà cũng giúp lưu thông không khí và tránh tình trạng ẩm mốc.
Đặt sách ở những nơi khô thoáng để có cách bảo quản sách tối ưu nhất
Sắp xếp sách cẩn thận sau khi sử dụng
Nhiều người có thói quen đọc sách xong rồi đặt bừa bãi trên giường, bàn làm việc, hay ghế sofa. Thói quen này dễ làm hỏng sách, chúng có thể bị rách, gãy mép, hay cong vênh bìa. Vì vậy, bạn nên tập thói quen sắp xếp sách gọn gàng trên kệ sau khi sử dụng để sách luôn được phẳng phiu như mới. Bạn cũng nên lưu ý tránh sắp xếp sách quá sát nhau, để tránh trường hợp sách bị trầy xước.
Lưu ý sắp xếp sách cẩn thận sau khi sử dụng
Luôn giữ gáy sách kỹ lưỡng
Gáy sách được coi là xương sống của quyển sách, giúp bạn dễ dàng cầm và đọc sách. Gáy sách giữ cho các trang sách không bị bung hay tách rời khỏi nhau. Nếu gáy sách bị hỏng, chất lượng tổng thể của sách sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Vì vậy, hãy thực hiện việc mở sách và đặt sách lên kệ một cách cẩn thận. Hạn chế mở sách quá 180 độ, để tránh làm bung lớp keo dán và làm trang sách bị tụt ra bên ngoài.
Luôn giữ gáy sách kỹ lưỡng để tránh hỏng hóc sách
Dùng bookmark để đánh dấu trang đã đọc
Một thói quen không tốt là gấp mép sách để đánh dấu trang đã đọc. Thao tác này sẽ để lại vết hằn trên trang sách và làm giảm giá trị của sách. Để bảo quản sách đúng cách, hãy sử dụng bookmark để đánh dấu trang. Điều này giúp giữ cho sách luôn phẳng và đẹp.
Dùng bookmark để đánh dấu trang đã đọc là thói quen tốt
Chú ý không gian giữa những cuốn sách
Thường thì các kệ sách được thiết kế từ hộc tủ đến kệ sách để tiết kiệm diện tích. Tuy nhiên, việc này không tốt cho sách. Với những cuốn sách ít được đọc, thay vì xếp chúng lên nhau hoặc nhét chặt vào kệ sách, bạn nên tạo ra một khoảng cách giữa các quyển sách. Điều này giúp tạo sự thoáng đãng, ngăn ngừa mối mọt và tránh tình trạng sách ẩm. Đây là cách bảo quản sách đơn giản và hiệu quả mà nhiều người áp dụng.
Hãy tạo một khoảng cách giữa các quyển sách để tạo sự thoáng đãng
Sử dụng gói hút ẩm
Sử dụng gói hút ẩm là một mẹo bảo quản sách thường thấy. Gói hút ẩm giúp thông thoáng cho sách và ngăn ngừa ẩm mốc và mối mọt. Chỉ cần treo vài túi chống ẩm trên kệ sách, sau một thời gian, chúng sẽ hút hết độ ẩm trên kệ sách.
Sử dụng gói hút ẩm là cách bảo quản sách thường thấy
Dọn dẹp kệ sách định kỳ
Kệ sách cần được dọn dẹp và vệ sinh định kỳ. Bạn có thể phân bổ thời gian vệ sinh kệ sách khoảng 6 tháng một lần để dễ dàng kiểm tra xem sách có bị hư hỏng hay bị mối mọt tấn công không. Việc lau chùi sách cũng giúp chúng luôn trông mới mẻ. Để dễ dàng vệ sinh, hãy sử dụng chổi trang điểm để loại bỏ hoàn toàn bụi bám trên bề mặt sách.
Dọn dẹp kệ sách định kỳ để bảo quản sách tốt nhất
Lựa chọn chất liệu và kích thước kệ phù hợp
Lựa chọn kệ sách với chất liệu và kích thước phù hợp sẽ giúp bảo quản sách tốt hơn. Hạn chế sử dụng kệ bằng gỗ thông hay gỗ ép, vì chúng dễ bị mối mọt tấn công. Không nên chọn kệ bằng xi măng hay kim loại, vì chúng hút ẩm kém và dễ làm sách bị ẩm. Một lời khuyên tốt để bảo quản sách là chọn kệ làm từ gỗ, vì chúng có độ cứng và khả năng hút ẩm tốt, khó bị mối mọt tấn công.
Lựa chọn chất liệu và kích thước kệ phù hợp để hút ẩm tốt
Sách bị ố vàng phải làm sao?
Sách bị ố vàng là một tình trạng phổ biến và cần được xử lý kịp thời để không làm hư hỏng sách. Để làm sạch kỹ, hãy vệ sinh bề mặt sách, phủi sạch lớp bụi bẩn bám trên sách. Tháo bìa sách để làm sạch gáy sách, lật từng trang để loại bỏ bụi bẩn. Dùng tăm bông nhúng vào dung dịch axit oxalic hoặc axit citric rồi chấm trực tiếp lên vết ố vàng trên sách. Sau đó lau sạch lại bằng nước, kẹp giấy thấm vào trang sách và phơi khô sách trong bóng râm.
Sách bị ố vàng là nguyên nhân khiến cho sách dễ bị ẩm hoặc dính nước
Cách chữa sách bị cong hiệu quả
Với những người đam mê sách, việc giữ cho sách không bị cong vênh là điều rất quan trọng. Có nhiều lý do khiến sách bị cong, chẳng hạn như sách bị ẩm hoặc dính nước. Dưới đây là một số mẹo để xử lý tình trạng này:
-
Hút ẩm cho sách: Dùng giấy vệ sinh hoặc khăn giấy trắng đặt vào từng trang sách đang ẩm. Cẩn thận gấp sách lại và đặt vật nặng lên trên. Thường xuyên kiểm tra và thay mới giấy hút ẩm nếu sách đang bị ẩm nặng.
-
Là phẳng sách: Nhiệt sẽ giúp làm phẳng sách nhanh chóng. Tuy nhiên, bạn cần thực hiện cẩn thận và đặt một tấm vải mỏng lên trên sách để tránh làm cháy sách nếu đây là lần đầu bạn làm.
Sách bị cong vênh khiến sách bị giảm chất lượng
Ngoài ra, khi đọc sách, đừng mở sách quá 180 độ. Đối với các cuốn sách dày, chỉ nên giữ sách trong phạm vi từ 70-110 độ. Khi xếp sách lên kệ, hãy đảm bảo sách nằm hoặc đứng thẳng đứng vuông góc với kệ. Tránh đặt sách nghiêng, vì góc sách có thể bị cong hoặc xoắn lên trên. Khi đọc sách, đặt sách lên bàn. Nếu bạn muốn đọc sách trong tư thế nằm, hãy nằm sấp và đặt sách trên giường. Đừng ôm sách khi đi ngủ, vì sách dễ bị cong hoặc nhàu.
Làm thế nào khi phát hiện sách bị ẩm mốc hay mối mọt?
Nếu quyển sách yêu quý của bạn bị ẩm mốc, đừng quá lo lắng. Bạn có thể phơi sách dưới ánh nắng mặt trời để loại bỏ ẩm. Nếu không có ánh nắng, bạn cũng có thể sử dụng bàn ủi. Sau đó, dùng một chiếc cọ nhỏ hoặc miếng vải mỏng để làm sạch các vết ẩm mốc trên trang sách. Cuối cùng, hãy bọc bìa sách thật cẩn thận để bảo vệ tốt hơn.
Bảo quản sách thật tốt để tránh mối mọt
Nếu kệ sách của bạn xuất hiện mối, mọt, hay gián, bạn có thể áp dụng một vài cách sau:
Treo túi long não trên kệ sách
Treo một túi long não nhỏ trên kệ sách để xua đuổi mối mọt. Nếu kệ sách lớn, hãy phân bổ nhiều túi long não để đạt hiệu quả cao. Mùi long não có thể làm đuổi mối mọt và côn trùng khỏi kệ sách của bạn.
Treo một túi long não nhỏ trên kệ sách để loại bỏ mối mọt
Sử dụng long não giã nhuyễn
Dùng long não giã nhuyễn và trộn vào cồn 75 độ. Dùng một tờ giấy thấm vào hỗn hợp trong khoảng 2-3 phút rồi phơi khô. Khi giấy đã khô, hãy kẹp những tờ giấy đó vào sách sao cho cách đều nhau để xua đuổi mối mọt và côn trùng.
Sử dụng long não giã nhuyễn giúp xua đuổi mối mọt, côn trùng
Tránh để sách bị mối mọt chung với các sách khác
Nếu sách bị mối mọt chung với những cuốn sách khác, bạn cần phải đốt chúng hoặc tiêu hủy, để tránh mối mọt lây lan và gây hại cho các quyển sách khác. Đây là cách bảo quản sách tốt nhất, để hạn chế tình trạng mối mọt khó kiểm soát.
Sách là tài sản quý giá và là kho tàng tri thức vô hạn cần được giữ gìn, bảo quản
Sách là tài sản quý giá và chứa đựng tri thức vô hạn. Vì vậy, hãy luôn quý trọng và bảo vệ sách của bạn. Hy vọng những cách bảo quản sách hiệu quả trên đây sẽ giúp bạn có thêm nhiều giải pháp để bảo quản sách một cách toàn diện và giữ cho chúng luôn bền đẹp như mới.
