Bài hát "Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa" là một trong những tác phẩm vô cùng tinh tế và sâu sắc của nhạc sĩ Phạm Duy. Nhạc sĩ này không chỉ là một tác giả xuất sắc về phổ nhạc cho thơ trong âm nhạc Việt, mà còn là một người vô cùng tài năng khi đặt lời Việt cho các ca khúc ngoại quốc.
Trong sự nghiệp của mình, Phạm Duy đã đặt lời Việt cho hơn 1000 bài hát, trong đó có một phần ba là những bài hát ngoại quốc. Các tác phẩm này đã trở thành những bản nhạc vô cùng quen thuộc và mãi mãi trong lòng công chúng. Sự thành công đó của Phạm Duy không chỉ đến từ việc đặt lời và chuyển ngữ, mà còn từ việc ông thổi vào hồn cốt âm nhạc những chất liệu, ý tứ quen thuộc của văn hóa Việt. Và bài hát "Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa" chính là một ví dụ điển hình cho điều đó.
Bài hát "Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa" ban đầu là một bài dân ca cổ của Anh Quốc mang tên "Scarborough Fair". Scarborough Fair có nhiều dị bản khác nhau ở những địa danh mà nó xuất hiện, nhưng nội dung chính đều viết về chuyện tình của một đôi trai gái, trong đó chàng trai hoặc cô gái "thách đố" người kia làm những việc phi thường để chứng minh tình yêu và để có được tình yêu chân thành từ mình.
Giữ nguyên nội dung và ý nghĩa của bài ca gốc, nhạc sĩ Phạm Duy đã viết lời Việt cho ca khúc này theo một phiên bản tiếng Pháp mang tên Chèvrefeuille que tu es loin. Từ phiên bản Pháp này, ông đã lấy cảm hứng để sáng tác lời Việt cho "Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa". Tuy có một số khác biệt so với lời ca gốc, nhưng bài hát vẫn giữ được ý tưởng bay bổng, hư thực, và gần gũi đậm chất Á Đông.
Với giai điệu bay bổng, lãng mạn cùng những lời ca dân gian giản dị, đầy ẩn ý, "Ôi Giàn Thiên Lý Đã Xa" trở thành một ca khúc được yêu thích và truyền bá rộng rãi qua nhiều thứ tiếng.
Bài hát này đã trở thành một trong những tác phẩm kinh điển của nhạc sĩ Phạm Duy và vẫn còn đọng lại trong lòng người nghe suốt thời gian dài. Tình yêu dù đã rời xa, đã như "giàn thiên lý xa tít mù khơi", vẫn mãi mãi hiện diện và gợi nhớ những mơ ước mong manh, xa vời.
