Sức khỏe

Trái thần kỳ: Khám phá một hiện tượng vị giác độc đáo

Mai Kiều Liên

Giới thiệu Trái thần kỳ, một loại trái cây đỏ tươi, đã thu hút sự chú ý của nhiều người khi đến TP Đà Lạt. Họ nghe nói rằng chỉ cần ngậm một quả trái...

Giới thiệu

Trái thần kỳ, một loại trái cây đỏ tươi, đã thu hút sự chú ý của nhiều người khi đến TP Đà Lạt. Họ nghe nói rằng chỉ cần ngậm một quả trái thần kỳ trong miệng và sau đó ăn chanh, sẽ không cảm nhận được vị chua. Thậm chí, quả này còn có những tác dụng đáng kinh ngạc như chữa tiểu đường, béo phì và ung thư. Với những tin tức thú vị này, nhiều người đã quyết định mua cây giống về trồng.

Ảnh: C.T.V

Biến chua thành ngọt

Trái thần kỳ, hay còn được gọi là quả thần kỳ (miracle tree, miracle fruit), có tên khoa học là Synsepalum dulcificum và thuộc họ Sapotaceae. Loài cây này đã được nhà thám hiểm Chevalier des Marchais phát hiện vào năm 1725 khi ông du ngoạn đến vùng Tây Phi. Chevalier des Marchais nhìn thấy những thổ dân trong bộ lạc hái những quả thần kỳ đỏ, nhai vào miệng trước khi ăn và nhận thấy rằng các loại thức ăn và nước uống sau đó trở nên ngọt.

Cây thần kỳ cao khoảng 3 mét và quả chín màu đỏ, mọng nước. Chúng chứa một hạt nhỏ, tương tự như hạt cà phê, và có thể thu hoạch quanh năm.

Trong quả thần kỳ, chúng ta có thể tìm thấy đường và miraculin. Mặc dù hàm lượng đường trong quả không cao, vị ngọt của nó lại rất đặc biệt. Quả này có khả năng biến vị chua, cay, và đắng của các loại quả và thức ăn trở nên ngọt. Chẳng hạn, sau khi ăn trái thần kỳ, nếm dịch quả chanh sẽ khiến cho chanh trở nên ngọt vô cùng. Một giả thuyết giải thích hiện tượng này là sự tác động của phân tử miraculin đã làm thay đổi cảm giác của các thụ thể vị giác trên lưỡi, khiến cho lưỡi trở nên nhạy cảm và chỉ cảm nhận vị ngọt trong một khoảng thời gian nhất định.

Hiện nay, theo Cục Quản lý Dược phẩm và thực phẩm của Mỹ (FDA), những sản phẩm liên quan đến trái thần kỳ được xem là "thực phẩm bổ sung" (dietary supplement) thay vì "chất làm ngọt" (sweetener). Những năm đầu của thập kỷ 1970, người Mỹ ăn kiêng có thể mua viên miraculin để sử dụng trong các bữa tiệc, để đánh lừa vị giác của họ. Chẳng hạn, những thức ăn chua như chanh hoặc các loại đồ chua như dưa chua, rau quả ngâm giấm chua, sau khi ăn trái thần kỳ đều trở nên ngọt. Cũng như những thức ăn ngọt, cay hoặc đắng như củ cải đường, tương ớt, rượu bia... cũng trở nên ngọt hơn.

Chỉ có tác dụng hỗ trợ

Tuy nhiên, nếu bạn nghĩ rằng trái thần kỳ có thể chữa bệnh tiểu đường và ung thư, bạn có thể đã bị lừa. Sự thật là trái này chỉ có tác dụng hỗ trợ và không phải là phương thuốc chữa bệnh. Dưới đây là lý do:

  • Quả thần kỳ không có tác dụng làm hạ đường huyết đối với bệnh nhân tiểu đường và người ăn kiêng. Tuy nhiên, vì độ ngọt của quả khiến cho bệnh nhân không muốn sử dụng các chất ngọt khác. Điều này giúp giảm lượng đường hấp thu vào cơ thể, điều này cũng có lợi cho những người thực hiện chế độ ăn kiêng.

  • Đối với bệnh nhân ung thư đang chịu liệu pháp hóa trị, hiệu ứng phụ của hóa chất trong máu khiến cho vị giác của họ chỉ nhận biết mùi vị kim loại. Do đó, họ không cảm nhận được khẩu vị khi ăn và trở nên mất hứng. Trái thần kỳ đã giúp họ khắc phục tình trạng này. Chính điều này đã khơi mào cho một nghiên cứu tại Trung tâm Y khoa Mount Sinai ở Miami, Mỹ, về một loại thuốc giúp bệnh nhân ung thư cải thiện chế độ dinh dưỡng. Vào tháng 3 năm 2009, nhà nghiên cứu đã nhận được sự chấp thuận từ FDA để tiến hành sản xuất thuốc này. Tại Nhật, trái thần kỳ cũng được sử dụng để hỗ trợ những người bị tiểu đường và ăn kiêng.

Cuối cùng, vị giác của con người đã được thiết kế để phân biệt các loại vị trong tự nhiên như mặn, ngọt, chua, cay và đắng. Chỉ khi có đủ ngũ vị này, chúng ta mới có thể tận hưởng được mọi hương vị của cuộc sống. Vậy nên, hãy trân trọng ngũ vị và không biến chúng thành một vị duy nhất, vốn có nguy cơ gây hại cho sức khỏe.

1