Tỉnh Lai Châu - Vùng đất quyến rũ tại Tây bắc Việt Nam, với địa hình núi cao và khí hậu mát mẻ, là điểm tập trung của rừng nguyên sinh và nhiều loài cây dược liệu quý như sâm Lai Châu. Loài cây này được phân bố tập trung ở độ cao từ 1.400m - 2.200m so với mặt nước biển, nơi có khí hậu ẩm, mát quanh năm và lạnh vào mùa đông. Sâm Lai Châu là loài cây thuốc quý hiếm, được xếp hạng ở mức độ nguy cấp và là đối tượng ưu tiên bảo tồn và phát triển tại Việt Nam.
Thành phần có trong Sâm Lai Châu
Củ sâm Lai Châu chứa rất nhiều loại saponin quý hiếm, với hàm lượng saponin toàn phần đạt khoảng 20%. Mẫu sâm thu được từ tự nhiên có hàm lượng saponin cao hơn so với mẫu trồng. Saponin "MR2" chiếm tỷ lệ lớn trong thân rễ sâm Lai Châu, đặc trưng cũng có trong sâm Ngọc Linh.
Đặc điểm của sâm Lai Châu
Sâm Lai Châu có hình thái tương tự như sâm Ngọc Linh, với thân củ có mắt đốt so le nhau và lá tròn không xẻ thùy. Quả sâm có hình giống quả thận khi chín có màu hồng, màu cam hoặc vàng. Sâm cũng có mùi thơm đặc trưng và vị đắng ngọt lưu lại lâu. Tùy vào vùng miền và thổ nhưỡng, sâm có nhiều hoặc ít đốt, củ có thể mọc thành nhiều nhánh.
Công dụng của Sâm Lai Châu
Sâm Lai Châu từng được sử dụng làm thuốc bổ, cầm máu, tăng cường sinh lực và chống stress. Lá và nụ hoa của sâm cũng có tác dụng kích thích tiêu hoá và an thần. Sâm Lai Châu giúp tăng nội tiết tố sinh dục, tăng tạo hồng cầu, điều hòa nhịp tim và bình ổn huyết áp. Ngoài ra, nó còn giúp tăng trí lực, chống lão hóa, tăng cường sức đề kháng và cải thiện sự suy nhược thần kinh. Sâm cũng có tác dụng tuyệt vời trong việc chăm sóc da, cung cấp độ ẩm, tái tạo tế bào da và cải thiện lưu thông máu.
Tiềm năng và chính sách phát triển Sâm Lai Châu
Tỉnh Lai Châu đã thực hiện bảo tồn và phát triển sâm Lai Châu trong gần 10 năm, và đã xây dựng được ba vườn cây sâm mẹ ngoài tự nhiên và gây giống được trên 21 nghìn cây giống đầu dòng. Sâm Lai Châu đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cấp Bằng bảo hộ giống cây trồng. Tỉnh cũng đã xây dựng kỹ thuật nhân giống, trồng, chăm sóc, thu hoạch, sơ chế và bảo quản sâm Lai Châu, cũng như xây dựng hồ sơ đăng ký nhãn hiệu và chứng nhận sâm Lai Châu.
Theo kế hoạch, đến năm 2030, diện tích sâm tự nhiên của Lai Châu sẽ được quản lý và bảo tồn 100%. Tỉnh cũng đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất giống và trung tâm công nghệ cao, phát triển vùng sâm tập trung trên 3 nghìn ha và xây dựng nhà máy chế biến. Đến năm 2045, vùng trồng sâm sẽ mở rộng lên trên 10 nghìn ha và xây dựng thêm nhà máy chế biến để chế biến sâm.