Tiếng chuông của mỗi chai nước ngọt có lẽ đã đến lúc cần phải suy nghĩ kỹ trước khi lựa chọn. Bởi theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), một lon nước ngọt chứa lượng đường tương đương với 10 muỗng cà phê đường, trong khi khuyến nghị cho việc nạp đường hàng ngày chỉ là 6 muỗng cà phê.
Vậy liệu việc uống nước ngọt có thể gây bệnh tiểu đường? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.
1. Uống nhiều nước ngọt có làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường?
Đối với những người đã mắc bệnh tiểu đường, việc uống nước ngọt sẽ làm việc kiểm soát đường huyết trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, câu hỏi phổ biến là liệu những người khỏe mạnh có bị tiểu đường nếu uống nước ngọt nhiều không?
Một nghiên cứu được thực hiện vào năm 2010 đã chỉ ra rằng người tiêu thụ 1-2 lon nước ngọt mỗi ngày có nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn 26% so với những người không uống nước ngọt nhiều. Các chuyên gia đã giải thích rằng việc uống nước ngọt với hàm lượng đường cao sẽ khiến cơ thể tích trữ dư thừa năng lượng dưới dạng chất béo. Điều này dẫn đến tăng cân, thừa cân và béo phì, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển bệnh tiểu đường. Ngoài ra, việc nạp vào cơ thể các loại carbohydrate hấp thụ nhanh từ nước ngọt cũng có thể làm tăng đường huyết và gây kháng insulin.
Nguồn ảnh: Internet
Cơ chế kháng insulin là nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường như sau:
- Insulin là hormone giúp tế bào hấp thụ glucose từ máu để chuyển hóa thành năng lượng. Tuy nhiên, khi tiếp nhận quá nhiều glucose từ máu, khả năng hấp thụ và sử dụng glucose của tế bào bị giảm, dẫn đến tình trạng kháng insulin.
- Khi tế bào cần lượng insulin cao hơn để hấp thụ glucose và điều chỉnh đường huyết, tuyến tụy sẽ phải sản xuất nhiều insulin hơn. Tuy nhiên, việc tiết insulin liên tục trong thời gian dài có thể dẫn đến sự mòn mỏi của tuyến tụy.
- Khi tuyến tụy không còn hoạt động hiệu quả, tế bào không thể sử dụng insulin để hấp thụ glucose từ máu. Tình trạng này sẽ dẫn đến tích tụ đường trong máu và phát triển thành bệnh tiểu đường.
2. Vậy nước ngọt có phải là nguyên nhân chính gây ra bệnh tiểu đường?
Mặc dù có nhiều nghiên cứu đã đủ cơ sở để kết luận rằng nước ngọt là "đại phạm" khiến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tăng cao, nhưng vẫn còn tranh cãi về việc uống nhiều nước ngọt có thực sự là nguyên nhân chính gây ra bệnh tiểu đường hay không. Một bài viết khoa học được xuất bản trên Tạp chí Dinh dưỡng Anh (British Journal Of Nutrition) vào năm 2014 đã đưa ra quan điểm đối lập. Nghiên cứu này chỉ ra rằng việc uống nhiều nước ngọt có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, nhưng không rõ liệu kết quả này do lượng đường nạp vào cơ thể hay phụ thuộc vào lối sống không lành mạnh khác như ăn thực phẩm chứa nhiều carbohydrate xấu, uống rượu bia và ít vận động.
Nguồn ảnh: Internet
3. Các cách phòng tránh bệnh tiểu đường
Hiện tại, chưa có phương pháp phòng tránh bệnh tiểu đường loại 1. Tuy nhiên, những người có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 có thể giảm nguy cơ bằng cách thay đổi thói quen ăn uống và tập luyện khoa học.
Đối với thói quen ăn uống, bạn cần:
- Giảm lượng đường nạp vào cơ thể, đặc biệt là đường có trong nước ngọt.
- Giảm tinh bột, đường và chất ngọt trong thực phẩm, thay thế bằng protein từ cá, trứng, thịt, chất xơ từ rau củ và vitamin từ trái cây.
- Tăng cường ăn cá, tối thiểu 2 bữa mỗi tuần.
- Hạn chế muối, tránh ăn mặn, bánh kẹo và nước ngọt có gas.
- Tránh ăn nhiều nội tạng và mỡ động vật.
- Từ bỏ thói quen hút thuốc lá và sử dụng rượu bia.
- Ưu tiên ngũ cốc nguyên cám, giảm cơm trắng và nhai kỹ thức ăn.
Đối với việc tập luyện, bạn cần:
- Dành ít nhất 30-45 phút mỗi ngày cho việc đi bộ hoặc tập luyện thể thao. Không nên quên tập luyện quá 2 lần mỗi tuần.
- Nghỉ ngơi từ 30-45 phút sau khi ăn, sau đó đi bộ thư giãn trong khoảng 15-20 phút để tránh tăng đường huyết quá cao.
- Nếu làm việc văn phòng, nên di chuyển thường xuyên, tránh ngồi yên một chỗ quá lâu. Nên đứng lên, đi lại xung quanh khu vực làm việc khoảng 1 tiếng mỗi lần.
4. Kết luận
Mối quan hệ giữa việc uống nhiều nước ngọt và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường vẫn chưa được chứng minh rõ ràng và vẫn gây tranh cãi. Tuy nhiên, dù uống nhiều nước ngọt có gây bệnh tiểu đường hay không, chúng ta nên hạn chế loại đồ uống không lành mạnh này để tránh thừa cân và béo phì. Những tình trạng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng sức khỏe như bệnh tim mạch, cao huyết áp và có thể là bệnh tiểu đường.
Lưu ý: Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế để được tư vấn cụ thể cho trường hợp của bạn.
