Đông trùng hạ thảo đã được biết đến như một trong những loại dược liệu quý trên toàn thế giới với nhiều lợi ích đối với sức khỏe. Không chỉ dành cho những người bị bệnh , đông trùng hạ thảo cũng rất hữu ích cho những người khỏe mạnh để tăng cường hệ miễn dịch. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu thêm về định nghĩa, tác hại và tác dụng của đông trùng hạ thảo cũng như những điều quan trọng cần lưu ý.
Đông trùng hạ thảo là gì?
Trước khi tìm hiểu về tác dụng của đông trùng hạ thảo, chúng ta cần hiểu đây là một loại thảo dược gì. Đông trùng hạ thảo được hình thành từ việc nấm ký sinh Cordyceps sinensis tấn công và hút hết dưỡng chất từ ấu trùng bướm loài Thitarodes.
Mỗi mùa đông, khi khí hậu ẩm ướt, nấm ký sinh sẽ hút chất dinh dưỡng từ sâu non và khiến nó chết dần. Lúc này, nấm bắt đầu phát triển từ bên trong và mọc ra ngoài con sâu, trở thành cỏ hoặc thực vật. Đông trùng hạ thảo thường mọc ở những nơi có độ cao từ 4000 - 5000m ở Tây Tạng (Trung Quốc) hoặc Bhutan. Tuy nhiên, do việc khai thác nhiều, loại dược liệu quý này đang có nguy cơ bị tuyệt chủng. Để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ lớn, nhiều cơ sở đã nuôi trồng đông trùng hạ thảo nhân tạo.
Phân loại đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo có thể được phân loại dựa trên xuất xứ, dạng chế phẩm và trạng thái:
Theo xuất xứ
- Đông trùng hạ thảo tự nhiên: Loại được khai thác từ cao nguyên Tây Tạng.
- Đông trùng hạ thảo nhân tạo: Loại được nuôi cấy trên các vật chủ như vỏ trứng, đậu xanh, nhộng tằm, gạo lứt hoặc trên cơ thể của ấu trùng nhộng tằm.
Theo dạng chế phẩm
- Dạng bột: Đông trùng hạ thảo được sấy khô và xay mịn thành bột.
- Dạng nước: Đông trùng hạ thảo được chế biến và đóng gói thành chai hoặc gói nhỏ để dễ sử dụng.
- Dạng viên nhộng: Đông trùng hạ thảo được tổng hợp thành viên nang, tiện lợi để mang đi bất kỳ nơi đâu.
Theo trạng thái
- Dạng tươi: Đông trùng hạ thảo được bảo quản nguyên hình dáng tự nhiên để giữ trọn vẹn dinh dưỡng và hoạt tính sinh học.
- Dạng khô: Đông trùng hạ thảo được sấy khô để bảo quản lâu hơn và thuận tiện cho sử dụng.
Tác dụng của đông trùng hạ thảo
Tác dụng của đông trùng hạ thảo đã được chứng minh bởi Đông y và Tây y. Công dụng tiêu biểu của loại thảo dược này bao gồm:
Tác dụng bảo vệ thận
Đông trùng hạ thảo giúp đào thải độc tố ra khỏi cơ thể, bổ sung thận khí và phục hồi khả năng hoạt động bình thường của thận. Đồng thời, nó còn giúp hạn chế hình thành sỏi thận và bị suy thận. Các nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng đông trùng hạ thảo bảo vệ thận khỏi việc nhiễm độc mãn tính do thuốc chống thấp khớp gây ra.
Tăng cường hệ miễn dịch
Đông trùng hạ thảo tăng cường hệ miễn dịch thông qua việc cung cấp các chất dinh dưỡng như vitamin C, vitamin A, nguyên tố hiếm và nhiều chất dinh dưỡng khác. Điều này giúp cơ thể chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn và virus có hại, giảm nguy cơ mắc bệnh.
Hạn chế hạ đường huyết
Các hoạt chất trong đông trùng hạ thảo như Adenosine, D-manitol và Selen giúp tăng oxy trong máu, ổn định huyết áp và điều hoà lượng máu. Điều này giúp ngăn ngừa một số bệnh do tình trạng máu đông như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, đột quỵ và hỗ trợ điều chỉnh đường huyết.
Cải thiện sức khỏe sinh lý
Đông trùng hạ thảo cũng có tác dụng tăng cường chức năng sinh lý. Nó có thể tăng số lượng và chất lượng tinh trùng, kích thích hoóc môn sinh dục nam giới và điều hoà lượng máu, từ đó kéo dài thời gian quan hệ. Đồng thời, đông trùng hạ thảo cũng có thể trị tình trạng xuất tinh sớm, liệt dương và di tinh.
Điều trị viêm gan mãn tính
Đông trùng hạ thảo giúp thúc đẩy quá trình gan thải độc nhanh hơn, làm chậm lại sự phát triển của bệnh suy gan, nóng gan, gan nhiễm mỡ và xơ gan. Việc bổ sung đông trùng hạ thảo đúng liều lượng sẽ mang lại nhiều hiệu quả tích cực trong điều trị viêm gan mãn tính.
Phòng ngừa bệnh ung thư
Đông trùng hạ thảo giúp phòng ngừa bệnh ung thư thông qua việc ức chế sự di căn của tế bào ung thư và tăng cường hệ miễn dịch. Điều này giúp bảo vệ tế bào lành tính khỏi tác động của tế bào ung thư và ngăn chặn sự phát triển của chúng.
Làm đẹp da và chống lão hóa
Đông trùng hạ thảo cũng có tác dụng làm đẹp da và chống lão hóa. Hóc môn Estrogen được kích thích sẽ cân bằng nội tiết tố và làm điều hoà chu kỳ kinh nguyệt. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ da trắng sáng đều màu, giảm thâm sạm và ngừa rụng tóc.
Ai không nên dùng đông trùng hạ thảo?
Tuy đông trùng hạ thảo có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cũng có những trường hợp không nên sử dụng:
- Trẻ em dưới 5 tuổi.
- Người bị viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ.
- Người bị rối loạn đông máu.
- Người sắp phẫu thuật.
- Phụ nữ mang thai 3 tháng đầu.
Uống đông trùng hạ thảo bao lâu thì có tác dụng?
Thời gian mà đông trùng hạ thảo phát huy tác dụng phụ thuộc vào thể trạng và tình hình bệnh tật của mỗi người. Thông thường, để thấy những dấu hiệu tích cực, cần sử dụng trong ít nhất 3 - 4 tháng liên tục.
Tác hại của đông trùng hạ thảo nếu không uống đúng cách
Dùng đông trùng hạ thảo không đúng cách có thể gây ra những tác hại như tăng nguy cơ chảy máu và bầm tím khi bị thương, hạ đường huyết, tiêu chảy, táo bón, nóng trong người, mất ngủ, buồn nôn và tăng phát triển quá mức ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi.
Với những lợi ích và tác hại của đông trùng hạ thảo, hãy tham khảo ý kiến chuyên môn của bác sĩ để sử dụng đúng liều lượng và cách sử dụng, đồng thời đảm bảo an toàn cho sức khỏe.