Sức khỏe

Pectin (Xơ tan trong nước) - Phụ gia không thể thiếu trong công nghệ thực phẩm

Mai Kiều Liên

Pectin (Xơ tan trong nước) là gì? Lợi ích của Pectin đối với sức khỏe cơ thể Phụ gia Pectin là gì? Trước khi tìm hiểu về các công dụng và ứng dụng của pectin...

Pectin (Xơ tan trong nước) là gì? Lợi ích của Pectin đối với sức khỏe cơ thể

Phụ gia Pectin là gì?

Trước khi tìm hiểu về các công dụng và ứng dụng của pectin trong ngành công nghệ thực phẩm , chúng ta hãy cùng khám phá khái niệm pectin là gì. Pectin là một chất xơ tự nhiên có nguồn gốc từ thực vật, được biết là polymer của những loại axit polygalacturonic và các loại este metyl. Pectin có khả năng tạo gel và đông lại trong môi trường axit và đường. Pectin được chia thành hai loại chính: loại không tan và loại hòa tan. Loại không tan tồn tại trong thành tế bào và kết hợp với polysaccharide araban, trong khi loại hòa tan chủ yếu có mặt trong dịch tế bào. Tính chất của pectin bao gồm: có tính chất làm đông, có màu từ trắng đến nâu nhạt hay xám nhạt, có khả năng hút nước tốt, dễ hòa tan trong nước, và có độ nhớt.

Pectin được công nhận không gây ảnh hưởng cho sức khỏe

Pectin đã được công nhận là một phụ gia an toàn trong công nghệ thực phẩm. Cơ quan khoa học SCF (Scientific Committee for Food) và JECFA (Joint Food Expert Committee) của liên minh châu Âu cùng với GRAS (Generally Regarded) đã xác nhận rằng lượng ADI (Acceptable Daily Intake - lượng ăn vào hàng ngày được chấp nhận) của pectin là không xác định được. Điều này có nghĩa là chúng ta có thể tiêu thụ thực phẩm chứa pectin hàng ngày mà không gây hại cho sức khỏe.

Pectin có từ đâu?

Pectin chủ yếu có mặt trong các loại trái cây và tỷ lệ có thể khác nhau tùy thuộc vào từng loại. Vỏ của các loại trái cây họ cam quýt và táo là thành phần chủ yếu để chiết xuất pectin. Quá trình chiết xuất bao gồm việc thêm axit loãng nóng có độ pH từ 1.5 đến 3.5 vào các nguồn pectin, sau đó lọc và tách pectin khỏi dung dịch axit. Pectin thu được có nhiều ứng dụng trong ngành thực phẩm như là chất tạo đặc, chất keo, chất làm ngọt tự nhiên và chất bảo quản.

Pectin chủ yếu có mặt trong các họ cam, quýt

Pectin khác gì với Gelatin

Pectin và Gelatin đều là những phụ gia được sử dụng để tạo đông cho thực phẩm. Tuy nhiên, có những điểm khác biệt giữa hai loại sản phẩm này. Dưới đây là bảng so sánh giữa Pectin và Gelatin:

Đặc tính Pectin Gelatin
Nguồn gốc Thành tế bào Collagen động vật
Dạng Bột Bột
Ứng dụng Tạo gel Tạo gel
Liều lượng Cần phù hợp Cần phù hợp
Đối tượng Mọi người Mọi người
Mức giá Tương đối cao Khá rẻ

Phân biệt Pectin và Gelatin

Công dụng của Pectin

Pectin là một chất xơ tan trong nước, đã trở thành một phụ gia quan trọng trong ngành công nghiệp thực phẩm và mỹ phẩm. Ngoài việc tạo gel, pectin còn được sử dụng như một chất nhũ hóa, chất ổn định và chất làm đặc. Ngoài ra, pectin còn có nhiều lợi ích và ứng dụng đa dạng khác:

  • Tạo gel: Khi pectin kết hợp với đường và axit, nó tạo thành một cấu trúc gel dẻo mịn.
  • Làm đặc và tăng tính ổn định: Pectin có khả năng làm đặc, ổn định và giúp cải thiện cấu trúc của sản phẩm, đồng thời ngăn ngừa hiện tượng phân tách.
  • Sản xuất mứt giống thạch: Pectin còn được sử dụng trong việc sản xuất mứt, tạo nên độ sánh mượt giúp cho các loại mứt có vẻ ngoài giống thạch.
  • Hỗ trợ tiêu hóa: Pectin có khả năng hấp thụ nước và tăng độ nhớt của phân, Điều này giúp chống lại táo bón và tiêu chảy, cải thiện quá trình tiêu hóa và giảm buồn nôn.
  • Ứng dụng trong mỹ phẩm: Pectin cũng có thể được sử dụng trong các sản phẩm mỹ phẩm như một chất ổn định.

Pectin được ứng dụng trong thực phẩm và cả mỹ phẩm

Lợi ích của Pectin đến sức khỏe

Pectin là một loại axit tồn tại trong thành tế bào của các loài thực vật, chủ yếu là axit đường (axit galacturonic). Mặc dù enzym trong cơ thể chúng ta khó tiêu hóa pectin một cách trực tiếp, nhưng vi khuẩn trong ruột vẫn có thể làm việc đó một cách dễ dàng. Pectin còn có khả năng làm chậm quá trình phân hủy carbohydrate và đường trong cơ thể, từ đó giúp giảm tốc độ hấp thụ carbohydrate, giảm lượng đường huyết trong máu, và hỗ trợ kiểm soát tiểu đường. Ngoài ra, pectin cũng có khả năng giảm cholesterol trong cơ thể, hỗ trợ tiêu chảy, và thải độc cho cơ thể.

Nguồn chất xơ cao

Pectin tương tác với các chất béo trong đường tiêu hóa, bao gồm cholesterol và độc tố, giúp giảm mức cholesterol trong máu và tăng khả năng đào thải chúng. Việc sử dụng các sản phẩm chứa pectin sẽ giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và hệ tiêu hóa một cách hiệu quả.

Giảm cholesterol trong cơ thể

Pectin có khả năng liên kết cholesterol trong ruột và giúp ngăn chặn quá trình hấp thụ cholesterol vào máu. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng sử dụng khoảng 15 gam pectin mỗi ngày sẽ giúp giảm cholesterol hiệu quả. Ngoài ra, pectin còn có khả năng cung cấp chất xơ tổng hợp giúp cân bằng cholesterol cho cơ thể.

Pectin hỗ trợ giảm cholesterol hiệu quả

Kiểm soát tiêu chảy

Pectin giúp tăng độ nhớt và thể tích của phân, giúp giảm táo bón và bệnh tiêu chảy một cách tự nhiên. Nghiên cứu đã chứng minh rằng khẩu phần ăn dựa trên pectin có thể giảm tiêu chảy kéo dài và cải thiện hệ tiêu hóa.

Ngăn chặn bệnh lý tiểu đường

Pectin làm chậm quá trình phân hủy carbohydrate và đường trong cơ thể, giúp giữ cho chỉ số đường huyết ổn định. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ pectin đối với bệnh nhân tiểu đường type 2 không phụ thuộc vào insulin có thể cải thiện khả năng dung nạp glucose của cơ thể.

Hỗ trợ giảm cân

Pectin có khả năng hỗ trợ giảm cân bằng cách giảm cảm giác thèm ăn và giúp bạn ăn ít hơn trong suốt cả ngày. Ngoài ra, pectin còn là một nguồn dinh dưỡng giúp đốt cháy chất béo trong cơ thể.

Thải độc cho cơ thể

Pectin thúc đẩy quá trình giải độc các kim loại nặng và chất độc khác, giúp loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể. Pectin tương tác với các kim loại nặng như chì và thủy ngân trong hệ tiêu hóa, giúp đào thải chúng qua phân.

Từ những lợi ích trên, ta có thể thấy sử dụng pectin đều đặn và đúng liều lượng cho phép sẽ mang đến nhiều lợi ích cần thiết cho cơ thể như hỗ trợ hệ tiêu hóa, giảm cholesterol, ngăn chặn tiểu đường, thải độc tố, và giảm cân.

Cách sử dụng Pectin hợp lý nhất

Ưu điểm và nhược điểm của Pectin

Ưu điểm chính của Pectin là khả năng tạo gel và kết đông, giúp thực phẩm có được hình dạng và kết cấu đẹp mắt và bảo vệ được sức khỏe người dùng. Tuy nhiên, để đạt được độ đông mong muốn, bạn cần chú ý đến liều lượng sử dụng pectin, nhiệt độ sử dụng cũng như loại pectin phù hợp. Sử dụng pectin trong các món ăn chưa quen thuộc có thể gặp khó khăn.

Sử dụng Pectin với hàm lượng phù hợp

Được công nhận bởi các cơ quan vệ sinh an toàn thực phẩm Việt Nam và quốc tế, Pectin được ứng dụng ở nhiều loại sản phẩm với hàm lượng khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu của từng loại thực phẩm. Bạn có thể dễ dàng tìm mua Pectin từ các cửa hàng thực phẩm và sử dụng nó để làm bánh mứt, kẹo hay các món ngon khác.

Ứng dụng Pectin vào các loại thực phẩm

Pectin là một thành phần an toàn và đa năng được sử dụng rộng rãi trong chế biến thực phẩm hàng ngày. Các ứng dụng của pectin trong thực phẩm bao gồm:

  • Mứt trái cây: Pectin là chất tạo gel, giúp giữ nước và tăng mùi thơm cho mứt.
  • Chế phẩm trái cây (dùng cho các loại bánh nướng): Pectin giúp tạo kết cấu láng mịn, ổn định hình dạng và giảm chảy nước trong các sản phẩm được làm từ trái cây.
  • Yoghurt: Pectin có khả năng liên kết với protein, giúp cho sữa chua luôn mềm mịn và không bị đông ở nhiệt độ cao.
  • Nước chanh: Pha Pectin với nước chanh không chỉ tạo ra một thức uống giải khát mát lạnh mà còn cung cấp hàm lượng vitamin C, giúp trẻ hóa làn da và hỗ trợ tiêu hóa.
  • Nước có hạt chia hoặc tép cam: Pectin thường được sử dụng để tạo trạng thái lơ lửng trong các loại nước có hạt chia hoặc tép cam, làm cho sản phẩm trở nên đẹp mắt và hấp dẫn hơn.

Một số cách để chiết xuất Pectin

Bạn có thể tự chiết xuất pectin từ trái cây một cách đơn giản. Dưới đây là hai cách chiết xuất pectin từ táo và từ bưởi.

Chiết xuất Pectin từ táo

  1. Lấy 1 kg táo xanh giữ nguyên vỏ rửa sạch, cắt thành từng miếng nhỏ và cho vào nồi.
  2. Thêm vào nổi 4 chén nước cùng 1 muỗng canh nước cốt chanh để tạo điều kiện hấp thụ pectin tốt hơn.
  3. Đun sôi hỗn hợp trong khoảng 30 phút, cho đến khi thể tích hỗn hợp giảm xuống khoảng một nửa.
  4. Lọc hỗn hợp qua một tấm vải thưa hoặc tấm lọc tương tự để loại bỏ xác táo và lấy nước pectin. Tiếp tục đun sôi nước pectin được lọc thêm 20 phút nữa để thu được hỗn hợp đặc hơn.
  5. Để hỗn hợp thu được nguội tự nhiên rồi đổ vào bình và bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh.

Chiết xuất Pectin từ bưởi

  1. Lấy khoảng 20 hạt bưởi tươi. Chọn những hạt có kích thước đủ lớn.
  2. Đặt hạt bưởi vào ly và cho nước sôi (khoảng 70-80 độ C) vào ly sao cho hạt bưởi được ngập nước.
  3. Đánh nhẹ nhàng và liên tục trong khoảng 5-6 phút để lấy chất nhầy từ hạt bưởi. Chất nhầy này chính là pectin được chiết xuất từ vỏ hạt bưởi.
  4. Bạn có thể sử dụng pectin từ hạt bưởi trực tiếp hoặc để nguội tự nhiên rồi đổ vào một bình và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh.

Lưu ý: Sử dụng pectin trong vòng 48 giờ sau khi chiết xuất để đảm bảo độ tươi ngon và hiệu quả của nó.

Có thể trước bài viết này Pectin còn là tên của một loại hợp chất xa lạ nào đó, thế nhưng thông qua bài viết này bạn đã biết cách chiết xuất và ứng dụng Pectin vào các bữa ăn hàng ngày để bổ sung dưỡng chất cho cơ thể. Chúc mọi người thành công!

1