Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta sử dụng năng lượng để thực hiện nhiều hoạt động khác nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng ta cũng sử dụng năng lượng một cách hiệu quả. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu về khái niệm "năng lượng hao phí" và cách tránh lãng phí năng lượng trong các hoạt động hàng ngày của mình.
Đun nước: Cách nào tốt nhất?
Hãy cùng xem ba cách đun nước trong hình phía dưới và xác định phương pháp nào ít tốn năng lượng nhất. Và tại sao?
Nếu bạn chọn cách dùng ấm điện để đun nước, thì bạn đã chọn phương pháp ít tốn năng lượng nhất. Lý do là hầu hết năng lượng được sử dụng bởi ấm điện sẽ làm nóng nước. Trong khi đó, các phương pháp đun nước khác lại tốn nhiều năng lượng hơn do nhiệt lượng bị mất đi ra khỏi môi trường.
I. Năng lượng hữu ích và năng lượng hao phí
Câu hỏi 1: Năng lượng nào là hữu ích và năng lượng nào là hao phí?
Trong quá trình đun nước, năng lượng hữu ích là năng lượng được sử dụng để làm nóng nước. Trong khi đó, năng lượng hao phí là năng lượng mất đi ra khỏi môi trường mà không có tác dụng trong quá trình đun nước.
II. Ví dụ về năng lượng hao phí
Câu hỏi 2: Năng lượng hao phí thường xuất hiện dưới dạng nhiệt năng. Hãy cho một ví dụ để minh họa.
Ví dụ: Khi chúng ta thả quả bóng cao su từ trên cao xuống, sau mỗi lần nảy lên cao độ của quả bóng giảm đi. Lúc này, một phần năng lượng của quả bóng bị chuyển thành nhiệt năng khi va chạm với mặt đất và một phần truyền cho không khí, làm cho các phân tử không khí chuyển động.
Câu hỏi 3: Tại sao luôn có năng lượng hao phí trong quá trình sử dụng năng lượng?
Chúng ta luôn gặp phải tình huống năng lượng hao phí trong thực tế. Ví dụ như khi sử dụng quạt điện trong thời gian dài, quạt sẽ nóng lên. Hoặc khi sử dụng bóng đèn để chiếu sáng, sau một thời gian bóng đèn cũng sẽ nóng lên. Nguyên nhân gây ra sự hao phí này là do hiện tượng tỏa nhiệt và ma sát.
Câu hỏi 4: Năng lượng hao phí khi đi xe đạp
a) Dự đoán bộ phận nào của xe đạp có thể tạo ra năng lượng hao phí nhiều nhất?
b) Năng lượng nào là hữu ích và là hao phí đối với người và xe?
a) Bánh xe có thể tạo ra nhiều năng lượng hao phí nhất.
b) Động năng là năng lượng hữu ích, giúp người và xe di chuyển. Còn nhiệt năng được tạo ra khi bánh xe tiếp xúc với mặt đường là năng lượng hao phí.
Hoạt động khi ô tô chạy
Những dạng năng lượng có thể xuất hiện khi ô tô chuyển động trên đường gồm có: động năng, thế năng, nhiệt năng, năng lượng âm và năng lượng ánh sáng. Những dạng năng lượng này có thể gây ô nhiễm môi trường và làm nóng môi trường xung quanh.
Dùng năng lượng một cách hiệu quả không chỉ giúp tiết kiệm tài nguyên mà còn giảm thiểu tác động xấu lên môi trường. Hãy cùng nhau trân trọng và sử dụng năng lượng một cách thông minh để tạo ra một tương lai bền vững cho trái đất chúng ta.
Bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về năng lượng hao phí và cách tránh lãng phí năng lượng. Hãy áp dụng những hiểu biết này vào cuộc sống hàng ngày và trở thành một người sử dụng năng lượng thông minh.
Bài viết được tham khảo từ KHTN lớp 6 Chân trời sáng tạo và KHTN lớp 6 Cánh Diều, theo chuẩn kiến thức, kỹ năng của Bộ GD&ĐT ban hành.