Phân biệt hà thủ ô đỏ với hà thủ ô trắng và củ nâu
Thảo dược hà thủ ô là một loại thuốc Đông y có khả năng giúp trẻ hóa. Với tác dụng thần kỳ này, nhiều người đã sử dụng hà thủ ô như một biện pháp để ngăn chặn quá trình lão hóa. Tuy nhiên, hiện nay, tại Việt Nam, có 2 loại hà thủ ô phổ biến là hà thủ ô đỏ và hà thủ ô trắng. Bên cạnh đó, hà thủ ô đỏ cũng có thể bị nhầm lẫn với củ nâu. Vì vậy, để tránh mua phải hàng giả, bạn cần phân biệt rõ 3 loại này.
-
Hà thủ ô đỏ: Hình dáng gần giống với củ khoai lang, mặt ngoài màu nâu đỏ, có nhiều chỗ lồi lõm, cứng chắc và khó bẻ. Mặt cắt ngang có lớp vỏ màu nâu sậm, lớp bên trong màu hồng có nhiều bột, ở giữa thường có lõi gỗ cứng. Bột có màu nâu hồng, không mùi, vị đắng chát.
-
Hà thủ ô trắng: Còn được gọi là nam hà thủ ô. Đây là loại cây dây leo, thông thường được sử dụng thân thái mỏng thay cho hà thủ ô đỏ. Hà thủ ô trắng thơm nhẹ, vị đắng chát, có nhiều nhựa trắng trên thân lá và không có tác dụng bồi bổ cơ thể như hà thủ ô đỏ.
-
Củ nâu: Củ này thường có màu nâu hồng hay nâu tím, hình hơi tròn hoặc bầu dục. Lớp bề ngoài hơi sần sùi hoặc có xơ gai nhỏ, cứng và khó bẻ, vị rất chát, se lưỡi. Trong Đông y, củ nâu có tác dụng thanh nhiệt, sát trùng, cầm máu, hoạt huyết, cầm tiêu chảy. Tuy nhiên, do chứa nhiều hoạt chất tannin, dùng lâu ngày có thể gây táo bón và tích tụ chất độc trong cơ thể, gây hại cho gan và thận.
Cách dùng
Bạn nên sử dụng hà thủ ô đỏ như thế nào?
Hà thủ ô đỏ có rất nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng cách, "thần dược" này có thể biến thành "độc dược". Nếu hà thủ ô chưa qua chế biến mà được phơi khô và nấu nước uống, chất chát trong thảo dược này có thể gây viêm thận, bí tiểu và không tốt cho sức khỏe.
Thường thì loài cây này được thu hoạch vào mùa thu. Củ hà thủ ô đỏ sau khi đào sẽ cắt bỏ hai đầu và rửa sạch. Củ lớn thì cắt thành miếng và phơi hoặc sấy khô.
Cách chế biến hà thủ đô đỏ
- Hà thủ ô khô, rửa sạch, cạo vỏ, ngâm với nước vo gạo 24 giờ rồi ủ cho mềm, thái lát.
- Đậu đen rửa sạch, nhặt bỏ hạt lép, hạt sâu, ngâm nước 30 phút.
- Cho hà thủ ô vào chõ hấp, cứ 10kg hà thủ ô đỏ thì cho 100g đậu đen, nấu cho đến khi hạt đậu đen chín nhừ. Sau đó để nguội, bỏ lõi và phơi khô. Lặp lại các bước trên 9 lần sẽ tốt nhất.
Một số bài thuốc đơn giản
Cách dùng hà thủ ô đỏ trong một số bài thuốc dân gian
-
Trị xơ cứng mạch máu, huyết áp cao hoặc nam giới tinh trùng yếu, khó có con: Sắc uống 20g hà thủ ô đỏ, 16g tầm gửi dâu, 16g kỳ tử và 16g ngưu tất.
-
Trị cholesterol trong máu cao: 900g hà thủ ô tươi rang giòn, nghiền bột. Mỗi lần lấy 15g pha với nước ấm, uống ngày 2 lần, liên tục trong 30 ngày.
-
Làm tóc, râu trắng hóa đen, khỏe gân xương, bền tinh khí, sống lâu: Lấy 400g hà thủ ô đỏ và 400g hà thủ ô trắng đem ngâm với nước vo gạo trong 4 ngày, sau đó cạo bỏ vỏ và nấu với đậu đen. Sau khi chín, lấy hà thủ ô đi phơi khô và lặp lại các bước trên 9 lần. Cuối cùng, lấy hà thủ ô sấy khô và tán bột.